De vorige keer pleitte Christine voor een sociaal DOEmein, waarin we leren door te doen >>
Ik zag een beeld van een vrouw, liggend op straat tussen het vuil. Met dit beeld wilde kunstenaar Duane Hanson de troosteloosheid van de hedendaagse samenleving laten zien. Een wereld waarin iedereen bezig is met het kopen van nieuwe spullen, in plaats van met het hebben van echt contact met elkaar. Ik zag ook een zeefdruk van Andy Warhol over hoe een vreedzame demonstratie in Birmingham Alabama eindigde in gewelddadig politieoptreden.
Kloof
De expositie maakt de tweedeling tussen rijk en arm glashelder. Een onderbuikgevoel? Niet volgens de econoom Thomas Piketty. De Fransman laat zien dat mensen die rijk zijn steeds rijker worden door achterover te hangen en rendement op hun kapitaal te ontvangen. Wereldwijd zien we de rijken rijker worden, de armen arm blijven en de middenklasse wegzakken. Het gevolg: een groeiende kloof tussen arm en rijk.
Nederland
Gaat Nederland Amerika achterna? Ook in Nederland bestaat de helft van de langdurig armen inmiddels uit werkenden en hun aandeel is sinds 2005 flink gegroeid. En ook in Nederland zien we een forse toename van het aantal daklozen. Het gemiddelde Nederlandse huishouden dat in armoede leeft, spendeert 48 procent van zijn inkomen aan wonen. Je kunt op je vingers natellen dat er niet veel overblijft om van te leven. Ik maak mij hier zorgen over. Armoede en schulden staan nu al een paar jaar hoog op de agenda. Toch nemen ze onvoldoende af. Sterker nog, ze nemen zelfs toe. Hoe gaan we dit taaie vraagstuk tackelen?
Bestaanszekerheid
Mijn advies? Het probleem bij de wortels aanpakken door te zorgen voor voldoende bestaanszekerheid voor iedereen. Door de handen ineen te slaan (burger, politiek, bedrijven, maatschappelijke organisaties) en door samen de steen de berg op te rollen. Stap voor stap. Dit vraagt om lef en doorzettingsmacht en het ter discussie stellen van heilige huisjes. Maar dit is echt nodig als we toe willen naar een inclusieve samenleving.
Stop dus met dweilen, maar doe de kraan dicht!
Christine Kuiper is adviseur Sociale Innovatie bij Movisie.
Hoi Christine, Ik zie overeenkomst tussen jouw gedachtegoed en de inhoud van de boeken: “gratis geld voor iedereen” van Rutger Bregman en “schaarste” van Sendhil Mullainathan. Ik kan iedereen deze twee aanraden.
Het is jammer dat veel mensen krampachtig de verantwoordelijkheid voor armoede en schulden leggen bij het individu in plaats van te zien dat “het systeem” daar een grote bijdrage aan levert. Mochten we armoede effectief voorkomen dan is heel wat welzijnswerk, gericht op herstellen van ontstane problemen veroorzaakt door structurele armoede, niet meer nodig.
ik zou haast willen parafraseren: stop met dweilen en zet de kraan open.