De vorige keer vroeg Magteld zich af wat ze vindt van hulp voor ouderen met een voltooid leven >>

Ouder worden lijkt geleidelijk te gaan. Tegelijkertijd weten we allemaal dat we er nu anders bij zitten dan tien jaar geleden. Toch is het blijkbaar lastig om na te denken over de komende tien jaar.

Leeftijdsbewustzijn

Maar ’leeftijdsbewustzijn’ en ’ toekomstbewustzijn’ kunnen een belangrijke verrijking opleveren in het dagelijks leven van dit moment. We nemen nu allerlei beslissingen die invloed hebben op ons toekomstige leven (rond werk, inkomen, vrije tijd). Nadenken over jezelf en je toekomst helpt je om na te denken over doelen die je graag wilt bereiken. Of helpt je om keuzes in twijfel te trekken (zoals bij mijn dochter van bijna vijftien die een tatoeage erg interessant lijkt, maar zichzelf wel de vraag stelt of dat op haar tachtigste nog steeds het geval is).

Psychologie van de toekomst

De psychologie van de toekomst is geen psychologie van ‘kijken in de glazen bol’, maar is een serieus instrument dat bewustwording versterkt. Vraag die centraal staat is hoe het komt dat mensen zo vaak besluiten nemen waar ze later in het leven spijt van krijgen. Het antwoord daarop heeft te maken met een misvatting rond het fenomeen en begrip ‘tijd’.  Het idee is dat met ouderdom de tijd (en de veranderingen) stilstaan.

Onderschatten

Baby’s lijken soms per dag te veranderen, je ouders veranderen in een aantal jaren slechts een klein beetje. En oma blijft gewoon oma. Toch klopt deze beleving niet. Uit onderzoek blijkt dat veranderingen niet langzamer of sneller gaan als we ouder worden. We veranderen allemaal veel sneller dan we denken en daarmee onderschatten we de veranderingen die we verwachten voor de komende tien jaar. De TEDex ‘The psychologie of your future self’ van Dan Gilbert ligt de misvatting rond ons tijdsbesef in 6 minuten goed uit en is zeker de 6,5 minuut van het kijken waard.

Kloof

In de NRC stond eind april een interessant stuk over het thema ‘Met je hoofd in de toekomst’. Daarin werd een onderzoek van Hal Hersfield aangehaald over de vraag hoe de kennismaking met je toekomstige zelf besluitvorming kan beïnvloeden. Hij onderzoekt hoe mensen hun welzijn kunnen vergroten. En hij stelt dat de meeste mensen over zichzelf in de derde persoon praten als het gaat om hun eigen toekomst. Er is dus een kloof tussen wie ze nu zijn en hoe ze zichzelf in de toekomst zien. Die kloof verklaart waarom ze ongezond blijven leven en ook financieel ongezond blijven leven. Mensen die zichzelf met ‘ik’ aanduiden wanneer zij het hebben over hun twintigjaar oudere zelf, blijken zich ook gemakkelijker aan lange termijn doelstellingen te committeren.

Reflecteren

Ik ga ervanuit dat wij als hulpverleners onszelf willen committeren aan de opdracht om te reflecteren. Om na te denken over keuzes die wij maken in ons vak (en daarmee kom je onherroepelijk ook op het terrein van je privéleven). Belangrijk dus dat we gaan nadenken over ons toekomstige zelf. Misschien als ‘particuliere opdracht’ maar misschien ook leuk om in te brengen in de intervisie met collega’s. Er zijn een aantal handige en leuke ‘hulpjes’ op websites te vinden zoals Schrijf een brief naar jezelf met tips en vragen die je jezelf kunt stellen. Via de app hifutureself.com kan je berichtjes sturen naar jezelf in de toekomst. En via de site futureme.org kun je mails naar jezelf sturen tot het jaar 2065. Best verrassend. Ik zou zeggen, doen!