Ik was namelijk op de nieuwjaarsreceptie van de gemeente waar ik woon, Echt – Susteren. Onze burgemeester Jos Hessels had een mooie toespraak, waarin de volgende zin verwerkt zat: ‘Het recht op vrijheid van meningsuiting vindt zijn basis in het recht om niet overal een mening over te moeten hebben.’

Terminaal jeugdstelsel

Een mooie, treffende zin die aanzet tot nadenken. En ik maakte in mijn hoofd een bruggetje naar ons jeugdstelsel. Een stelsel dat ziek is en in mijn ogen afstevent op een terminale toestand. Zo doorspekt van protocollen, wetten en regels dat er een perverse prikkel is ontstaan om overal iets van te vinden, om vervolgens oplossingsgericht aan de slag te gaan en te komen tot een oplossing van dat probleem.

In de pas lopen

Van wie het probleem op dat moment is, is nog maar de vraag. Laat ik duidelijk zijn, wanneer een gezin en een kind vinden dat ze vastlopen en hierbij hulp nodig hebben, ben ik de eerste die roept dat ze deze hulp moeten krijgen. Echter, meer dan eens kom ik in situaties terecht waar het probleem gedefinieerd is op basis van dat wat wij met zijn allen vinden dat nodig is. Allerhande doelstellingen die ertoe leiden dat prima in de pas gelopen kan worden zoals al onze regels, protocollen en wetten vastgesteld hebben dat het moet zijn. Want dat is waar wij Nederlanders van houden, heerlijk gestructureerd alle inwoners in de pas binnen het systeem zoals het verzonnen is.

Tienermoeder

Zo kwam ik laatst in aanraking met een meisje dat op haar zestiende moeder werd. Midden in haar derde leerjaar, maar ze was vastberaden, dit leerjaar ging ze halen. En dat deed ze ook, en hoe. Zelf was ik nog maar net enigszins ontzwangerd dus ik keek vol ontzag naar haar strijdvaardigheid.

Onnodige stress

Ze besloot dat ze na haar eindexamen een jaartje vrijaf wilde nemen. Ze wilde voor haar  kindje zorgen, ze was al zo jong en moest al zo veel. Dit bracht haar, volgens haarzelf, onnodige stress. De vader van het kindje had een BBL opleiding inclusief werk gevonden waarmee hij haar en het kindje kon onderhouden. Ze wist precies wat ze wilde, hoe ze dat wilde en kwam op mij overtuigend over. Ik was geen moment bang dat ze na dat jaar niet terug de schoolbanken in zou gaan. En heel eerlijk gezegd, ook als ze dit besluit niet zou nemen, wie ben ik? Maakt dat haar een minder mens? Omdat ze het felbegeerde papiertje niet heeft waar we in Nederland zo ontiegelijk achterlijk over doen?

Niet overal een mening over

Maar dit gaat niet zomaar in ons land, want we hebben in het jaar 1901 de leerplichtwet bedacht. Ik zal niet zeggen dat er niet wordt meegedacht met deze jonge moeder. Maar er zijn wel heel wat overleggen voor nodig, waar vele hulpverleners aan tafel aansluiten. Ondanks dat iedereen met de beste bedoelingen aanwezig was, behoeft het geen hogere wiskunde om te beseffen dat dit een erg dure aangelegenheid is, vooral als je bedenkt dat er geen sprake is van een hulpvraag. Slechts iemand die iets anders wil dan wat wij met zijn allen vinden dat goed is voor diegene. Wellicht is de weg naar een financieel gezond jeugdstelsel ons het recht toebedelen om niet overal een mening over te moeten hebben.