De nieuwe aangescherpte meldcode Kindermishandeling en Huiselijk geweld geeft hulpverleners een afwegingskader dat helpt bij het beslissen of en wanneer ze moeten melden bij Veilig Thuis. Toch blijkt uit onderzoek en praktijk dat het moeilijk is om bij huiselijk geweld tegen volwassenen te interveniëren en een norm te stellen. Ik hoor vaak dat professionals signalen niet bespreekbaar durven te maken, omdat ze niet zeker weten wat er speelt. Wat als je het mis hebt?

Norm stellen

Bij geweld tegen kinderen blijken professionals minder moeite te hebben met het stellen van een norm, dan bij volwassenen.  Het blijkt moeilijk te zijn om een (moreel) standpunt in te nemen als het om volwassenen gaat. Dan horen we bijvoorbeeld reacties als ‘wie zijn wij om daar iets van te vinden?’  of ‘ze kan toch weggaan bij haar partner?’ Toch is het aan de professional om het gesprek aan te gaan en samen te zoeken naar het complete verhaal, als het in elkaar zetten van een puzzel.

RelatieWijs

Met de ontwikkeling van de interventie RelatieWijs wil Movisie bijdragen aan het vergroten van de handelingsvaardigheid van professionals op het gebied van (grensoverschrijdend) gedrag in afhankelijkheidsrelaties. Dit doen we door bestaande normen, vanuit een mensenrechtenperspectief, wet- en regelgeving te expliciteren en te integreren in een normatief kader. RelatieWijs biedt een objectieve meetlat om (vermoedens) van (ex-)partnergeweld (tijdig) te signaleren, bespreekbaar te maken, zorgvuldig te wegen en te beoordelen én er adequaat op te reageren. Het is een hulpmiddel bij het doorlopen van alle stappen van de meldcode. Het helpt je eenduidig en slagvaardig te handelen met als doel het geweld te stoppen.

Wat is toelaatbaar?

Hoe werkt dat dan? RelatieWijs bevat onder andere casuïstiek, in de vorm van 22 tekeningen met voorbeelden. Geen enkele situatie is hetzelfde en ook grensoverschrijdend gedrag (waaronder geweld) komt in allerlei vormen voor. De casussen zijn versimpelde voorbeelden, de werkelijkheid is uiteraard veel complexer. Professionals die de tool gebruikten geven terug dat de tekeningen heel goed werken om te oefenen met het instrumentarium, de juiste vragen te stellen en er objectiever naar te kijken. De situatieschetsen helpen om na te denken, te praten met collega’s én te oefenen in het doorlopen van de stappen van de meldcode en hiermee uiteindelijk ook de vertaling naar de praktijk te kunnen maken. Wat opvalt is dat bij het gebruiken van deze tool professionals al redelijk snel overeenstemming bereiken over de vraag welk gedrag toelaatbaar is en welk gedrag grensoverschrijdend is. Het duiden en bespreken van casuïstiek met behulp van criteria en richtlijnen voor het wegen en beoordelen, draagt bij aan het komen tot meer gemeenschappelijke taal, en een meer gezamenlijk gedeelde norm ten aanzien van wat acceptabel is en wat niet.

Handvatten

Net zoals bij het succesvolle Sensoa Vlaggensysteem^© geeft RelatieWijs bij een goede weging en beoordeling richting aan het handelen. Het geeft handvatten om dat gesprek over die eerste vermoedens en signalen te voeren. Eerst met eigen collega’s: ‘Wat zou je willen weten over het gezin of stel?’ Wat is nu belangrijk?’ En van daaruit ook voor het gesprek met de cliënt zelf.

Kristin Janssens, senior projectleider Sociale veiligheid: preventie en aanpak (seksueel) grensoverschrijdend gedrag.