In eerste instantie klinkt het als een vrij normaal geluid. Toch draai ik me om, om te zien waar het geluid vandaan komt. Cliënt Jay heeft een aanval. Ze slaat met haar hoofd op de vloer. Ik ren op haar af en zeg haar naam. Met mijn hand tussen haar hoofd en de stenen vloer, probeer ik om haar hoofd weer omhoog te brengen. Maar er is geen houden aan. Mijn vingers tussen de vloer en haar voorhoofd. Met alle kracht komt de klap op mijn vingers neer. Het doet pijn, het soort pijn dat de tranen in je ogen doet springen, terwijl je niet wilt huilen. Ik wil me groot houden. Het zijn mijn vingers maar. Je kunt het aan de buitenkant niet aan haar zien, maar zo gaat het iedere dag, ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat.

Jay’s verhaal

Jay is 25 jaar en woont al ruim zeven jaar op de zorgboerderij. Ze heeft een kortgeschoren kapsel en de lichaamsbouw van een schoolkind. Enkele jaren geleden heeft ze zichzelf verblind. Ze slaat of stompt tegen haar oren en krabt tot bloedens toe. Het personeel is bang dat ze ook doof zal worden. ‘Kaisi hai, Jay?’ Twee lokale stagiaires raden me aan haar zo te vragen wat er aan de hand is, maar ik krijg geen respons. Het label ‘Attention seeking’ wordt al snel opgeplakt. Ze schreeuwt met lange uithalen. Ze zetten haar een motorhelm op, doen haar oordopjes in of sluiten haar op in de time-out room. Maar waar is de aandacht voor de achterliggende oorzaak? Het hoofdprobleem is namelijk niet dat Jay zichzelf beschadigt, maar dat ze zich fysiek en of mentaal niet goed voelt en daardoor geen andere uitweg ziet dan zelfbeschadiging.

Aandachttrekkerij

Ik ben iemand die graag verder kijkt en ben dan ook gechoqueerd als de medewerkers zelfbeschadiging aandachttrekkerij noemen. Ik zie Jay als een individu met kwaliteiten en talent. Ze is zoveel meer dan haar zelfbeschadigende gedragingen. Ik ga met haar op zoek naar succes ervaringen. Ik help haar de hoorns van de koeien aan te raken, we gaan naar de labrador die ze vertroetelde en moedig haar judo koprollen aan over de stenen vloer. Andere cliënten applaudisseren of moedigen haar aan. Ik heb niet haar problemen kunnen op lossen. Maar ik heb wel laten zien dat ik oog heb voor haar als individu en dat deze vorm van afleiding ervoor zorgt dat zij zich beter voelt.

Gevoelens

‘Don’t be upset, don’t be emotional’ zegt de Indiase social worker als een cliënt huilt. De empathie die ik op mijn opleiding leer, zie ik  in India niet terug, evenmin als het zoeken naar aansluiting. Het lijkt alsof gevoelens van de cliënten zoveel mogelijk worden gereduceerd. Is dit de factor die ongewenst gedrag in stand houdt en versterkt? Want als we onze gevoelens opkroppen, is het dan niet logisch dat op een gegeven moment ‘de bom barst’?

Discipline en religie

In plaats van emotieverwerking draait het in India meer om discipline en religie. Ook gezag en respect voor ouderen zijn van groot belang. Er is een grote mate van dankbaarheid richting de verschillende Goden. In moeilijke tijden wordt er geleerd om te denken aan mensen die het zwaarder hebben dan zijzelf. Dit brengt een gedegen discipline met zich mee. Die discipline is terug te vinden in de opgestelde routines op de zorgboerderij. Daarnaast is er de holistische visie, waarbij iedereen meedraait in groepsverband, ongeacht de stoornis; intelligentie of gedragsproblematiek.

Empoweren

Er zijn steeds meer smartphones, maar de begrippen ‘eigen regie’ en het oog voor de individu zijn nog niet populair. Er zijn nog zoveel ontwikkelingsmogelijkheden en kansen die voor het oprapen liggen. De huidige toestand wordt in stand gehouden door een samenhang van factoren. In mijn ogen is de barrière het té lage vertrouwen in zelfredzaamheid, eigen kracht en regie. En daartegenover een immens vertrouwen in hogere machten. Kunnen wij als Westerse samenleving de Indiase bevolking empoweren? India behoort samen met China tot de twee grootste landen die verantwoordelijk zijn voor tachtig procent van de medicijnen productie. En toch, op het gebied van ontwikkeling in welzijn, loopt India nog ver achter.

Lees Susannes vorige column over cliënten vastbinden en de waarde van de lach hier.