Ze is een jaar of vier en kijkt me diep aan. Ze heeft mooie ogen, maar ze ziet er verdrietig uit. Ze weet wat ze moet doen om te krijgen wat ze wil. Maar ook al trekt ze aan mijn shirt, ik geef het haar niet. Ze praat tegen me in Hindi. Verderop kijkt haar kleine broertje toe. Als we weg zijn, lopen ze samen verder op de drukke straat van Mumbai. Ze bedelen. Ik zie haar blik nog voor me. Als ik ’s avonds naar bed ga, slaapt zij op straat. Ze heeft niet eens een matras. Door diezelfde straat rijden de hagelnieuwe Audi’s. Want laten we wel wezen, als je genoeg geld hebt, kun je goed leven in India. India is een land van extreme contrasten. En ik als blanke vrouw val op in de massa.
Blanke vrouw
Als blanke word ik in India veel aangesproken. Soms door oudere mannen die de Engelse taal beheersen. Soms door jonge mannen die op de foto willen. Net als iedere toerist of reiziger moet ik opletten dat ik niet word opgelicht. Maar ik ben niet alleen blank, ik ben een blanke vrouw. In India trouwen vrouwen op jonge leeftijd en blijven de rest van hun leven bij dezelfde man. Op straat dragen de meeste vrouwen doeken die hun haren bedekken, ook hun schouders en knieën moeten bedekt zijn.
Beroemd
Van mij als Europeaan verwachten ze dat ik vrij en losbandig ben. Het verschil in cultuur en normen en waarden is groot. Ik krijg de instructie om onbeleefd te zijn tegen de mannen die me aanspreken, of ze te negeren. Omdat ze anders kunnen denken dat ik met ze naar bed wil. Er blijven mannen achter me aan lopen. Als ik een Riksja neem, hoop ik maar dat de chauffeur me op mijn bestemming afzet en niet ergens anders heen rijdt. Maar er zijn ook vrouwen en kinderen die naar me zwaaien, een klein dorpje waarvan de inwoners me naroepen en mensen die willen dat ik hun kindje een hand geef. Soms lijkt het wel of ik beroemd of heilig ben.
Anders
Terug in Nederland is de ‘black-lives-matter’ discussie volop in gang. In mijn omgeving hoor ik veel tegengeluiden als ‘all-lives-matter’. Maar hoe kan het dan dat anno 2020 een dergelijk grote groep zich niet gehoord voelt? De ervaring om er anders uit te zien en ernaar behandeld te worden, heeft mijn inlevingsvermogen vergroot. Ik denk nog vaak aan mijn reisgenootje die is geadopteerd uit India; ‘nu weet je hoe ik me voel in Nederland’ zei ze.
Beoordelen op uiterlijk
Wat leven we in een bizarre wereld, dat je huidskleur zo bepalend kan zijn. Ik hou ervan om naar mensen te kijken, maar toen in India iedereen opeens terug keek werd het ongemakkelijk. Ik werd eerder positief dan negatief gediscrimineerd. Maar toch, als alle ogen op jou gericht zijn, voel je je al snel kwetsbaar. Mensen die iets van je willen, alleen omdat je eruit ziet zoals je geboren bent. Ik wil graag beoordeeld worden op mijn houding en handelen, níet op mijn uiterlijk. Waar ik me nu constant druk maak over mijn uiterlijk, leek ik in India niks verkeerds te kunnen doen. Mits ik me aan de kleding voorschriften voor vrouwen hield.
Verschillen
In India heeft iedereen een lach op zijn gezicht, in Nederland klagen we graag. Ik ging vrijwillig naar India, om het cultuurverschil te ervaren. Waar ik als Europeaan in India als ‘slet’ werd gezien, krijgen buitenlanders in Nederland vaak de titel ‘crimineel’. Door te ervaren hoe het leven van een vrouw in India eruit ziet, kreeg ik meer begrip voor hun visie op Europeanen. Ik was op mijn hoede, maar had begrip voor het potentiële gevaar. Het hoort erbij als je met een verschil in cultuur of normen en waarden te maken hebt. We houden ons vaak vast aan wat we gewend zijn en geleerd hebben, maar het betekent niet dat er geen andere weg is. In India vonden ze het moeilijk om iets van mij als buitenlander aan te nemen en het kostte mij ook moeite om hun levensstijl niet te veroordelen. Maar uiteindelijk kwamen we in onze tweede taal wel tot een compromis.
