Hoe zou een wereld eruitzien waarin de overheid en zorg- en welzijnsinstellingen kinderen en jongeren op de eerste plaats zouden zetten? Een wereld waarin de belangen, het welzijn en de ontwikkeling van kinderen de hoogste prioriteit zouden hebben in elk beleidsbesluit, elk programma en bij alle keuzes die door uitvoerende organisaties en professionals worden gemaakt. Ik hoor het zo vaak, dat we het kind centraal stellen. De werkelijkheid is anders. De problematiek waar jeugd, ouders en de jeugdzorg mee te maken hebben, zou er minder somber uitzien als we zouden doen wat we zeggen.
Eigenbelang
Er zijn naar mijn idee tal van redenen waarom er niet gebeurt wat we zeggen. Organisatiebelangen en concurrentie-denken, bureaucratie en inefficiëntie, het ontbreken van pro-activiteit bij een deel van de professionals, eigenbelang van professionals, bezuinigingen die uiteindelijk meer geld kosten en leed veroorzaken, te weinig gebruik maken van goedkopere preventieve interventies die het jongerenwerk te bieden heeft, het ontbreken van strakke regie vanuit de overheid en zo kan ik nog wel even doorgaan.
Het bureaucratische probleem
Een bekend probleem binnen zorg- en welzijnsinstellingen is de bureaucratie, dus je weet er vast alles van. Medewerkers in de jeugdzorg, jongerenwerkers en maatschappelijk werkers besteden een groot deel van hun tijd aan administratie. Mijn mening is dat een groot deel van wat we registreren onnodig is. De tijd die we aan onnodig registreren kwijt zijn, kan veel beter gebruikt worden voor de zorg en aandacht aan de jeugd. Het moet niet zo moeilijk zijn om als opdrachtgevers en uitvoerende partijen om tafel te gaan zitten om de registratiedruk te kunnen verminderen.
Wat als we echt het kind op de eerste plaats zetten?
Het sluiten van voorzieningen, verminderen van budgetten voor preventieve programma’s en het tekort aan gekwalificeerd personeel; Het zijn allemaal symptomen van een systeem dat niet voldoende prioriteit geeft aan de behoeften van het kind. Als we echt het kind op de eerste plaats zouden zetten, zouden deze bezuinigingen worden teruggedraaid en zouden er juist investeringen worden gedaan in de ontwikkeling van stevige, ondersteunende netwerken voor de jeugd. Nu wordt er nog te vaak pas ingegrepen wanneer problemen al zijn ontstaan. Er is echt te weinig aandacht voor preventieve programma’s en interventies.
Holistisch benaderen
Samenwerking tussen verschillende sectoren, noem het een holistische benadering, is nodig. De mate van samenwerking bepaalt hoe effectief interventies zullen zijn. Het factorenmodel bestaat al, maar dat is in mijn ogen niet breed genoeg. Daarbij is het vooral nog een theoretisch verhaal. Net als vroeger Communities that Care. Veel mooie presentaties ondersteund door wetenschappelijk onderzoek en tientallen overleggen met net zoveel netwerkpartners, maar het is een stille dood gestorven. Eigenlijk is het niet nieuw wat ik zeg, maar waarom gebeurt het dan nog niet overal? Alles staat of valt met een strakke regie vanuit de overheid. Daarvoor is wel continuïteit bij de samenwerkingspartners nodig. Het verloop van personeel, ook bij de overheid, is helaas groot. De aanbestedingscarrousels en de vierjaarlijkse verkiezingen maken het er ook niet beter op.
Kind centraal vraagt om moed
Het is duidelijk dat er grote voordelen te behalen zijn als de overheid en zorg- en welzijnsinstellingen het kind werkelijk op de eerste plaats zouden zetten. Dit vraagt om moedige beleidsbeslissingen, investeringen en een culturele verschuiving in hoe we zorg en welzijn benaderen. Het betekent het terugdringen van bureaucratie, het duidelijker onderscheiden van hoofd- en bijzaken door uitvoerende organisaties, het op een andere manier prioriteren van financiële middelen, het inzetten op preventie en het daadwerkelijk in de praktijk brengen van een gezamenlijke aanpak. Het wordt tijd dat we nu gaan doen wat we al jaren zeggen: het kind centraal zetten.
Wil je meepraten over het onderwerp: het kind centraal zetten? Laat gerust hieronder een reactie achter.
