Nog niet zo lang geleden had ik een discussie met iemand uit het werkveld over de aanpak van het messengeweld in een deel van Rotterdam. Zijn mening was dat je als jongerenwerkorganisatie niet met een groep aan de slag moet gaan, omdat het probleem veel groter is dan die ene groep. Hij vond ook dat eerst alle ouders in het gebied uitgenodigd moesten worden en dat met hen gesprekken moesten worden gevoerd. Een ander argument was dat we meer fte’s nodig hadden om echt wat te kunnen betekenen. Ik heb daarover nagedacht, net als dat ik dat doe over elke mening die afwijkt van de mijne. Mijn conclusie was dat wachten onverantwoord was en we asap moesten proberen zoveel mogelijk leed te voorkomen met de middelen die we tot onze beschikking hadden.

De post-it sessies

De afgelopen 30 jaar heb ik veel initiatieven meegemaakt waar zoveel mogelijk bewoners of professionals in een gebied of stad bij elkaar werden geroepen om te praten over een bepaald vraagstuk. Drank- en drugsgebruik, criminaliteit in een buurt, het ontbreken van binding in de wijk, etc. Het waren leuke bijeenkomsten waar veel energie vanuit ging. En de hapjes en drankjes maakten het af. De post-it sessies inclusief het rubriceren en het prioriteren gaven me het idee dat er echt wat ging veranderen. Soms volgde er nog een bijeenkomst met dezelfde cateraar, maar daarna bloedde het vaak dood.

Niks mis met klein beginnen

In ‘ons’ gebied hebben we gekozen voor een andere aanpak. Niet van groot naar klein, maar van klein naar groot. We zijn begonnen contact te leggen met een moeilijk benaderbare groep die (in)direct betrokken was bij messengeweld. Er was sprake van een hoge urgentie, omdat de kans bestond dat er snel een nieuw incident zou volgen. Het benaderen van die groep en hen uiteindelijk zover krijgen dat we in gesprek konden gaan was lastig, maar het is gelukt. Door vervolgens met hen aan de slag te gaan, hebben we de angel weten te verwijderen en hebben er geen incidenten meer plaatsgevonden. Pure winst.

Olievlekwerking

Natuurlijk is het belangrijk dat ouders betrokken worden. Bij de methode waar wij voor hebben gekozen, gebeurt dat ook. Tijdens de eerste fase waren er al ouders blij dat hun zoon positievere rapteksten maakte. Het eerste contact met ouders.

Vanuit die groep is een rapper, die ondertussen een eigen nummer had opgenomen en een lokale bekendheid was geworden, tieners op een basisschool gaan begeleiden bij het maken van muziek. De rapper is een positief rolmodel geworden voor de tieners. Waarom een basisschool? Ook op die basisschool zitten kids die zich aangetrokken voelden tot het dragen van messen. Ben je op de basisschool aan het werk met tieners, dan bereik je meer ouders. Er zijn geen betere ambassadeurs dan tieners en ouders die hebben gezien dat een aanpak werkt. Bewustwording stimuleren werkt op deze manier als een olievlek die steeds groter wordt.

Zo snel mogelijk jongeren ondersteuning bieden

Uiteindelijk is een aanpak op deze manier sneller groter, dan de aanpak die groot zou moeten zijn begonnen. Als we hadden gewacht totdat alle partijen bij elkaar gebracht waren en er consensus over de aanpak zou zijn bereikt, zouden we op datzelfde moment nog bezig zijn geweest met het versturen van de uitnodigingen en het regelen van de cateraar.

Laat je je er dus nooit van weerhouden om op kleine schaal te beginnen. Begin met de aanpak die nodig is om zo snel mogelijk jongeren die ondersteuning te bieden, waardoor ze minder risico lopen om in gevaarlijke situaties terecht te komen. Werken aan bewustwording en talentontwikkeling. Als de brede aanpak ook van de grond komt, is dat mooi meegenomen. Tot die tijd is wachten geen optie.