Zomaar een paar krantenkoppen van de afgelopen weken en de lijst is makkelijk uit te breiden. Als ik het geheel overzie, bekruipt me een gevoel dat nieuw voor me is. Het is het onbehaaglijke gevoel dat de spreekwoordelijke Nederlandse tolerantie definitief achter ons ligt. Misschien heb ik de afgelopen tijd zitten te slapen of was ik ziende blind, maar de snelle opeenvolging van min of meer autoritaire interventies vanuit de overheid lijkt mij ronduit spectaculair.
Het streven naar welzijn voor iedereen is – afgaand op deze berichten – als paradigma definitief vervangen door disciplinering van lastige groepen. En sociale professionals spelen daarbij opmerkelijk genoeg een cruciale en dubbelzinnige rol.
Want wat opvalt in het debat over de multiproblemgezinnen en andere lastpakken is dat niet alleen zij het onderwerp zijn van verdergaande disciplinering, de professionals zelf zijn dat ook. In Rotterdam moeten jeugdzorg en GGZ verplicht meewerken aan de meldcode huiselijk geweld, zeer tot ongenoegen van RIAGG-directeur Jos Lamé. In Amsterdam krijgen een hele reeks jongerenprojecten ervan langs omdat ze niet genoeg zouden opleveren bij het terugdringen van recidive onder jongeren (zie ‘Veelplegers krijg je niet snel op het rechte pad’ in dit nummer).
In plaats van dergelijke projecten verschijnen in Amsterdam steeds vaker straatcoaches in het straatbeeld en veel bewoners zijn daar blij mee. Straatcoaches zijn beveiligers die zich, gehuld in grijze pakken, op stoere mountainbikes door de stad bewegen. Maar wat doen ze precies, behalve de ‘ogen en oren’ van de lokale overheid zijn? En welke bevoegdheden hebben ze verder dan jongeren die een beetje rondhangen op hun gedrag aanspreken? Vergeleken met de vroegere koppels van politieagenten en opbouwwerkers lijken mij de straatcoaches pedagogisch gezien aanzienlijk minder in huis te hebben.
Politici kunnen altijd makkelijk schieten op falende hulpverleners, want veel sociale problemen zullen nooit helemaal opgelost worden. Dat prijsschieten gaat heel makkelijk, zeker als diezelfde sociaal werkers zich nooit laten horen in het maatschappelijk debat.
