Inderdaad vraagt het sociaal werk dat je er met je hoofd bij blijft. Dat je kunt blijven handelen en beslissingen nemen in stressvolle situaties. Soms krijgt de sociaal werker een flinke lading frustratie en weerstand over zich heen. Niet altijd op jou als persoon gericht maar bijvoorbeeld op de bureaucratie die sociale voorzieningen met zich meebrengen. Het ‘kastje naar de muur verhaal’. Een regel die niet bevalt, een onheuse bejegening, het kan van alles zijn.
Aan de sociaal werker de taak om het contact met zijn cliënt weer in goede banen te leiden. Luisteren, reflecteren, meeveren, begrip tonen zijn dan vaak effectieve technieken. Maar soms moet een cliënt eerst even afkoelen en zijn meer drastische interventies nodig. Daar komt creativiteit bij kijken en is snel handelen noodzakelijk.
Een sociotherapeut vertelde mij over een incident op haar werk. Ze was zelf verbaasd en opgelucht dat ze deze stressvolle situatie tot een goed einde had weten te brengen. Een van haar cliënten was na een conflict met een medecliënt niet meer rustig te krijgen. Boosheid en paniek namen bezit van hem. Hij schreeuwde en schold, was kwaad op alles en iedereen. Ze stelde voor om een stuk te wandelen zodat hij kon afkoelen.
Haar collegae sociotherapeuten vonden dat geen goed plan. Met een grote kerel in deze gemoedstoestand de straat op. Ze zette door maar toen ze eenmaal buiten stonden en het hek van het slot was, begon ze te twijfelen aan haar interventie. De man tierde maar door en nu stond ze daar alleen met hem. Buiten de veiligheid die een kliniek biedt. Het was behoorlijk beangstigend. Wat als hij in deze staat de benen zou nemen of de woede zich op haar zou richten. Hoe dit op te lossen?
Ze hield haar hoofd koel en binnen enkele seconden wist ze wat haar te doen stond. Ze maakte hem duidelijk dat zijn razernij haar bang maakte. Dit maakte grote indruk op hem. Als een blad aan de boom sloeg hij om. Alle boosheid vloeide onmiddellijk uit hem weg en hij begon haar gerust te stellen. Ze hoefde echt niet bang te zijn, dat was nergens voor nodig. Hij zou zich gedragen en was zeker niet van plan zich te onttrekken aan haar begeleiding. De wandeling hebben ze gemaakt en in alle rust keerde ze na terug naar de kliniek.
Helemaal zeker weten of je handelswijze het juiste effect zal sorteren, weet je niet altijd van tevoren. Je doet een gok en je probeert eens wat. Een zekere koelbloedigheid is daarin essentieel. Dat in combinatie met een warm hart voor je cliënten lijkt mij een perfecte combinatie. Maar daarover een andere keer.
