Elke dag opnieuw verbaas ik mij dan ook over de discussie wat zorg is en wat jongerenwerk. Mijns inziens kan het jongerenwerk namelijk prima deze inschatting maken samen met de jongere. In veel gevallen kan het jongerenwerk, gewoon door aanwezig te zijn zelfs de druk op de zorg wegnemen doordat het in staat is snel en effectief te handelen.
Juist het jongerenwerk is in staat om creatieve oplossingen te verzinnen waarbij de eigen kracht van de jongere en zijn omgeving voorop staat. Dit is vaak makkelijk te realiseren omdat je als jongerenwerker vaak ook met die omgeving al contact hebt. De nieuwe vorm van werken waar we met zijn allen naartoe moeten.
Toch wordt deze specifieke rol van het jongerenwerk steeds maar weer naar de achtergrond verschoven. Het jongerenwerk is immers geen hulpverlening, maar is het niet juist de zorggedachte waar we met zijn allen vanaf willen? Dit even los van het feit dat ik de termen jongerenwerk en hulpverlening nog een andere discussie waard vind.
Het is niet altijd nodig om ingewikkelde indicaties aan te vragen, dure zorgtrajecten op te starten, gewoon omdat een jongere het even niet meer weet. Of omdat een jongere blowt, en hierdoor verzuimt op school. Meer dan eens maak ik mee dat zodra dit signaal binnenkomt op alle fronten toeters en bellen afgaan. De verslavingszorg moet ingeschakeld worden, ouders moeten opvoedondersteuning krijgen want blijkbaar lukt het ze niet heel goed. En in het ergste geval moet er een psychisch diagnostische rapportage komen waarom de jongere blowt.
Dit allemaal kun je in de kast laten wanneer je teruggaat naar de basis, aansluit bij de leefwereld van de jongere en van daaruit onderzoekt wat er op het spel staat voor die jongere zelf. En misschien, heel misschien gewoon de jongere een keer vraagt naar zijn blowgedrag. Er gewoon zijn, zonder al teveel voorwaarden, is iets wat we niet meer lijken te kennen. Begrijp me niet verkeerd, ik denk dat de hulpverleners dit zelf wel kunnen. Maar de zware regels en protocollen leiden er nog altijd toe dat we niet los lijken te komen van de zorggedachte.
Onlangs belde een meisje mij op, ze had jaren geleden een traject bij me gevolgd, zit inmiddels in het eindexamen jaar van haar mbo-opleiding en het gaat goed. Toch liep ze even vast, ze had te horen gekregen dat haar broertje zwakbegaafd had gescoord in een IQ onderzoek. Ze wist niet hoe ze hier mee om kon gaan. Nu kon ik allerhande keuzes maken op dat moment. Ik kon haar zeggen dat ze niet meer bij mij in begeleiding is, dat het dossier gesloten is en dat ze zich opnieuw officieel moet melden. Ook kon ik haar verwijzen naar de behandelaar van het broertje, deze is immers de specialist in deze materie en zou haar verder kunnen helpen met bijvoorbeeld psycho-educatie.
Geen van deze keuzes heb ik gemaakt, ik heb besloten haar langs te laten komen. Gewoon eens te horen wat ze precies wilde, en waarmee ik haar kon helpen. Wat bleek, ze deed het al hartstikke goed, ze zocht puur even naar de bevestiging hiervan en wilde simpelweg even haar hart luchten.
Voor mij een kleine investering, voor mijn opdrachtgever een kleine investering, maar voor deze meid een groot goed.
Daarnaast heb ik in een gesprek van een half uurtje – pak hem beet – een paar duizend euro bespaard. Dan reken ik even grofweg de kosten van een heel traject, een uur bij de behandelaar en de administratieve kosten die nog gemaakt moeten worden bij het verwerken van dat uur bij de behandelaar. Wellicht reken ik zelfs wat aan de krappe kant.
Waarom worden we dan nog steeds geacht zo ontzettend moeilijk te doen? Alles vast te leggen in vaste gestructureerde processen waar er geen ruimte overblijft voor dit soort simpele maar oh zo nodige interventies? Ik denk dat het handig is dat de beleidsmakers meer oog krijgen voor dat wat er al goed gaat, alvorens er nieuwe plannen geschreven worden. Misschien dat we dan daadwerkelijk in staat worden gesteld om te kantelen.
