Ik heb als begeleider in de ggz op meerdere afdelingen gewerkt. Vooral op de klinische afdelingen werkte ik met veel verpleegkundigen en was ik als SPH’er vaak een uitzondering. Vooral toen ik nog niet bevoegd en bekwaam was in het delen van medicatie moest ik mijn creativiteit toepassen om te kunnen omgaan met probleemgedrag. Ik merkte dat vooral in crisissituaties medicatie nodig was. Ik zal een voorbeeld geven.

Een meneer met schizofrenie paranoïde type en persoonlijkheidsstoornis cluster A was agressief en werd opgenomen omdat hij een personeelslid had geslagen en onhandelbaar gedrag vertoonde. Op de afdeling was hij ook moeilijk hanteerbaar. Mijn verpleegkundige collega stelde rustgevende medicatie voor. Dit stond immers beschreven in het signaleringsplan van de cliënt. En inderdaad, het resultaat was dat wat mijn verpleegkundige collega voor ogen had: meneer werd rustig en daardoor hanteerbaar.

Het is een efficiënte manier van werken want het gaat snel: een pilletje is zo naar binnen geschoven als de cliënt meewerkt. Weigert de cliënt, dan krijgt de medicatie als dwang via een injectie toegediend. Maar al met al werkt deze interventie en neemt hij hooguit een kwartier tijd in beslag.

Dit is vanuit de zienswijze van mijn verpleegkundige collega’s een hele juiste en bewezen effectieve interventie. Alleen mocht ik als SPH’er destijds geen medicatie toedienen. Ik moest dus op een andere manier hetzelfde effect behalen bij deze man. Door mijn de-escalatie technieken, motiverende gespreksvoering en vooral mijn oprechtheid, interesse en empathie lukte het mij om na zo’n drie kwartier de man rustig te krijgen.

Na een periode mocht ik dan ook eindelijk medicatie delen. Ik merkte dat ik ook medicatie ging aanbieden, want dit kostte veel minder tijd dan de drie kwartier die ik nodig had voor een gesprek. En op zo’n wisselende drukke afdeling waar je met te weinig personeel staat ben je blij als een moeilijk hanteerbare cliënt rustig wordt.

De man was door de medicatie de hele dag als een kasplantje. Hij hing onderuitgezakt in zijn stoel en het kwijl liep uit zijn mondhoeken terwijl hij zijn dutje deed. Dit dutje duurde zo lang dat de man voor de rest van de dag uitgeteld was. Ik vond het verschrikkelijk om te zien.

Ik besloot bij de man in de huiskamer te gaan zitten. Hij was medebewoners tot last door luid te praten en de stekker uit de tv te trekken en de radio aan te zetten. Ik begrensde hem door hem te benoemen dat hij hier niet de enige is in de huiskamer en er medebewoners tv willen kijken. Ik ging met hem in gesprek, toonde oprechte interesse en vroeg waarom hij zo boos was. De man vertelde mij dat hij zo’n last had van zijn stemmen en dat hij daarom muziek wil luisteren. Zo gaat zijn aandacht naar de muziek in plaats van de stemmen. En wordt hij rustig.

Ik complimenteerde hem voor het feit dat hij zelf eigenlijk een hele goede oplossing naar voren bracht om rustig te worden. Ik stelde voor om in zijn eigen kamer naar muziek te luisteren zodat andere bewoners tv konden kijken. Daar was hij het niet mee eens, hij wilde er ook bij horen en dus met de rest in de huiskamer zitten. De “creatieve professional” in mij kwam naar boven en ik leende hem mijn mp3-speler, waarmee hij in de huiskamer kon zitten. Hij werd hierdoor rustig. Dit gesprek duurde wel even, maar dit had hij gewoon even nodig.

Ja, met medicijnen bereik je het effect waardoor jij als hulpverlener makkelijker verder kan met je werk. Maar de vraag is of het de kwaliteit van leven is die je je cliënt toewenst.