Absolute participatie, ook in de besluitvorming in het landbouwcollectief. Wat gaan we doen en hoe? Er staat al snel een informele leider op, met ideeën en voorstellen: we doen alles samen. Ieder moet gereedschappen en werktuigen afstaan aan het collectief. Ruzie dus met de boeren: moeten wij al onze gereedschappen afstaan? Ik… mijn schop? En mijn buren dan…? Langzaam verdwijnt de euforie. Het gevoel van samen slaat om in een verzameling van belangen. Er staan leiders in de groep op en volgers. En je weet wat gaat komen; het geouwehoer, iedereen heeft gelijk, iedereen heeft een mening of juist niet. Democratisch besluiten bij meerderheid, maar met wie ben je solidair? Met de massa, alleen met mijn groepje, met de mensen die ik ken, of met mezelf? Ontstaat er een civil society, of is het tóch weer ieder voor zich?
Samen zijn, meedoen, elkaar helpen zijn motto’s van de Wmo. Iedereen doet mee is een mooi streven. De Wmo is een sympathieke wet, die bovendien de verhouding tussen zorg en welzijn duidelijker op de kaart zet, al moeten we nog beter leren samenwerken. De Wmo, die met pilots, effectieve interventies en Wmo praktijken streeft naar meer meedoen. ‘Beter in Meedoen’, het VWS programma dat werkt aan invoering van de Wmo, wil gemeenten en instellingen voorzien van governancetechnieken en effectieve interventies. Methodieken en instrumenten om meer gemeenschap te creëren. Het is een spannende route naar meer gemeenschap, ook al is het van bovenaf bedacht. Dwars door het veld van belangen van betrokken organisaties naar het stimuleren van gemeenschap tussen de burgers. En wie weet, ook tussen al die organisaties. Aan ons de kunst om achter de techniek van innovaties en instrumenten dat gemeenschapsgevoel te blijven zien.
En toch is er die hoop, dat gemeenschapsgevoel dat we soms ervaren. Afgelopen zomer fietsten we op een zwoele avond bij opkomend onweer langs de Vismarkt in Groningen. Er stonden hekken en de markt was afgesloten. Er was een tent en een podium. Uit die tent klonken de klanken van Verdi’s Aïda. Een aria, daarna een koor, spektakel. Wij stopten en stapten van onze fiets af. Verwondering over zo veel onverwacht moois. Fietsers kwamen voorbij en vielen soms al kijkend en luisterend letterlijk van hun fiets. De stemming was fantastisch. Er hing iets van samen zijn, van één zijn in de lucht. Een interventie die iets te weeg bracht. Het kan! Kan de Wmo dat ook?
Ferry Wester (1947) is werkzaam bij STAMM CMO Drenthe als adviseur. Momenteel actief rond thema’s als werkplaatsen WMO, Sluitende Aanpak voortijdig schoolverlaters, samenwerking met de opleidingen.
