Het gevolg mag duidelijk zijn. Het is één van de herinneringen uit mijn verder zorgeloze jeugd. Ik vond het heerlijk om met buurtgenootjes buitenshuis te ravotten, de wereld te ontdekken en tot mijn knieën in de klei te staan.
Inmiddels weet ik dat buitenspelen ook enorm leerzaam en gezond is. Het is belangrijk voor de psychosociale ontwikkeling, zo wijzen meerdere studies uit. Toch zijn kinderen van nu veel minder vaak buiten dan vroeger. Ergens begrijp ik dat wel. Op een grauwe gure dag vind ik het ook een uitdaging om met mijn twee jonge kinderen naar buiten te gaan. Wij wonen namelijk niet in een pittoresk dorpje, maar in de grote stad op vier hoog. Het vooruitzicht om bij het speeltuintje op een vochtig hard bankje in de tocht te zitten, is niet altijd aanlokkelijk.
Gelukkig is er Thuis Op Straat (TOS), een initiatief dat als geen ander weet dat buitenspelen geen vanzelfsprekendheid is. Waarom spelen kinderen tegenwoordig minder buiten? Er zijn volop wijken in Nederland waar kinderen opgroeien met beperkte speelfaciliteiten, smerige speelterreinen, druk autoverkeer en de angst om buiten te spelen. Thuis Op Straat heeft daar iets op gevonden. Ze organiseert spelactiviteiten op pleinen waar buurtbewoners bij betrokken worden. Daarmee geeft ze de buitenruimte weer terug aan de kinderen en verbetert ze tegelijk de kwaliteit van de speel- en leefomgeving.
Werkt dit echt? Van veel sport- en sociale interventies verwachten we dat zij bijdragen aan buurtontwikkeling. Alleen zijn de effecten moeilijk hard te maken. Buurtgerichte interventies zoals Thuis op Straat zijn complex en effectonderzoeken ernaar zijn methodologisch gezien ingewikkeld. Toch heeft dat Thuis Op Straat er niet van weerhouden om vanaf de bakermat de aanpak uitgebreid te onderzoeken en evalueren.
De TOS-interventie is opgenomen in de Databank Effectieve Sociale Interventies van Movisie. Het meest recente onderzoek van het Verwey-Jonker Instituut leert dat het wel degelijk mogelijk is om effecten van buurtinterventies wetenschappelijk te onderzoeken en aan te tonen. Op grond van al deze onderzoeksbevindingen is het aannemelijk dat Thuis Op Straat een positieve bijdrage levert aan het buitenspeelklimaat en het welbevinden van kinderen. En dat meer kinderen buiten spelen en zich beter gedragen.
Hoe werkt dat, kwalitatief onderzoek bij het monitoren, evalueren en verbeteren van buurtinterventies zoals Thuis op Straat? Daarover organiseren Movisie en het Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen (NISB) op 1 december 2015 de ‘Werkconferentie Kwalitatief onderzoek naar buurtontwikkeling: sociale en sportinterventies onder de loep’. Een conferentie voor iedereen die betekenis wil geven aan buurtinterventies en buitenspelen.
Silke van Arum, Movisie
