Berenschot doet overigens periodiek onderzoek in Nederland naar de overhead in verschillende sectoren. MOOI doet als welzijnsorganisatie ook mee aan dit onderzoek.
Zo’n twee jaar geleden heb ik een artikel gelezen over de ambtelijke bezetting van ministeries in verschillende landen binnen de Europese Unie. Het ministerie van Onderwijs in Denemarken telde
146 ambtenaren, in Nederland ruim 4100! Goed, maar dit terzijde. Terug naar het artikel.
Het interessante van ‘Overhead gemeente kan fors omlaag’ is dat het een overzicht laat zien van het gemiddeld percentage aan overhead in 25 sectoren. In dit staatje worden onder andere overheden, onderwijs, adviesbureaus, goede doelen, transport, welzijn en verpleging/verzorging genoemd. Laat ik met mijn eigen sector beginnen.
De gemiddelde overhead in het welzijn bedraagt 17procent. Afgezet tegen de landelijke overheid met 42 procent, gemeenten met 33,6 procent en woningcorporaties met 35 procent, is dit naar mijn oordeel een heel bescheiden percentage. Toch is ook in mijn sector veel kritiek over al die managers en ondersteunende diensten. Van burgers, maar ook van gemeentelijke ambtenaren en soms gemeentelijke politici.
Natuurlijk moet je als organisatie zeer kritisch zijn over de besteding van je subsidiemiddelen en het uiterste doen die middelen zoveel mogelijk in de uitvoering te stoppen. Maar met, in toenemende mate, gecompliceerde wet- en regelgeving, verantwoordingssystemen, aanbestedingsprocedures en ga zo maar door is een mate van gespecialiseerde kennis steeds vaker noodzakelijk. Een voorbeeld: omdat wij in de afgelopen jaren steeds vaker een beroep moesten doen op juristen besloten wij zelf een juriste in dienst te nemen. Dit bleek uiteindelijk kostenbesparend. Tot zover het welzijn.
Nog interessanter van het overzicht was de score van verpleging en verzorging. Die sector gaat zwaar gebukt onder de kritiek als het om overhead gaat. Wat blijkt uit dit onderzoek: de gemiddelde overhead bedraagt 13,5 procent. Dat is toch bijzonder of beter gezegd, erg vreemd. Het algemene beeld dat leeft is dat er binnen de zorg alleen maar managers en directeuren rondlopen die kostbare systemen belangrijker vinden dan handen aan het bed. Ook van eigen medewerkers binnen de sector hoor ik vaak deze kritiek. Maar nu blijkt, op basis van de gegevens van Berenschot, dat deze kritiek totaal onterecht is. Een overhead van 13,5 procent is buitengewoon laag.
Even voor alle duidelijkheid, de overhead van de landelijke overheid blijkt drie maal hoger te zijn. En juist die landelijke overheid heeft de laatste jaren op dit niveau de nodige kritiek geuit. Ik vraag mij af hoe dit beeld is ontstaan. Mij dunkt dat daar nog het nodige te doen is voor leiding en management binnen deze sector.
Dik Hooimeijer (1954) is lid van de raad van bestuur van Stichting MOOI, een welzijnsorganisatie in Den Haag, Zoetermeer en omstreken. Binnen de organisatie heeft hij Marketing & Innovatie als aandachtsgebied. Sinds 1975 is hij werkzaam in de welzijnssector. Hij noemt zichzelf een absoluut welzijnsdier, maar is ook een oprecht criticaster. Naar zijn oordeel is het welzijn te weinig innovatief en speelt het niet altijd in op de tijdgeest.
