Lees hier meer blogs van Tineke van Uden >>
Er is een massaal besef op gang gekomen dat oude modellen en systemen niet gebracht hebben wat we ervan verwacht hadden. Het valt mij op dat er in ’t veld gesproken wordt over handelingsverlegenheid terwijl ik in mijn trainingen merk dat daar het knelpunt meestal niet zit.
Daar waar protocollen ondersteunend zouden moeten zijn, belemmeren ze de individuele werker nu te vaak in de uitvoering van het werk en het bieden wat nodig is. De werker wil wel, maar loopt vast in een wirwar van overorganisatie. Overal wordt geconstateerd dat het anders moet en kan, maar hoe?
Het is géén keuze voor een specifieke methode of benadering. Het is een combinatie van onder andere oplossingsgericht werken, taakgerichte hulpverlening, outreachend hulpverlenen, systemisch werken, empowerment, preventief werken en vooral logisch verstand. Het gaat vooral om attitude en present zijn. Richtlijnen daarvoor zijn te vinden in het Manifest Eropaf! 2.0, met 10 kernwaarden, gebaseerd op presentie en eigen kracht.
Het gaat niet zozeer over ingrijpen maar over mensen in hun context zien. Het gaat over verantwoordelijkheid nemen om je kunde in te zetten om mensen de regie terug te geven over hun leven. Maar het gaat zeker ook over niet onnodig aanwezig zijn. Het kunnen balanceren en evenwicht vinden tussen paternalisme en respecteren van autonomie zijn van wezenlijk belang. We moeten niet doorschieten in bevoogding maar ook niet schuwen om de confrontatie aan te gaan waar nodig. Die confrontatie betreft niet alléén burgers maar ook de discussie over slecht functionerende voorzieningen. Signalering en belangenbehartiging mogen weer hoog op het lijstje van kerntaken binnen het nieuwe sociale werk.
Het gaat over de manier waarop we kijken naar burgers, niet alleen áchter de voordeur – wat zo mateloos populair is op het moment – maar ook over wat er daarvóór gebeurt. Het gaat over bruggen bouwen tussen de samenleving en de professionele organisaties en hoe jij daar als individuele werker je expertise en invloed aan kunt wenden. Het gaat dus ook over contactherstel, waarbij de klant vertrouwen terugkrijgt in zichzelf, zijn omgeving en de instanties. Het nieuwe werken gaat dus verder dan “de klant centraal”, de klant is de opdrachtgever. Met inzet, en eventueel uitbreiding, van het eigen netwerk wordt zijn positie versterkt.
In alle segmenten wordt hard nagedacht en druk gewerkt aan nieuwe modellen, concepten en visies, vaak ingegeven door bezuinigingen, maar zeker ook vanuit overtuiging dat het anders kan en moet. Er wordt druk over geconfereerd en gediscussieerd in het veld door de professionals. Laten we daarbij vooral niet vergeten ook de burgers en cliëntenplatforms te vragen wat zij belangrijk vinden.
Tineke van Uden (1965) werkte in haar gevarieerde loopbaan met jongeren in de jeugdhulpverlening zoals opvangcentra, internaat, op straat en in het sociaal cultureel werk. In het volwassenenwerk deed zij ervaring op in de vrouwenopvang en stapte daarna over naar het maatschappelijk werk. Inmiddels is zij zelfstandig onderneemster en traint en adviseert organisaties rondom outreachende hulpverlening. Daarnaast is ze parttime docent Sociale Studies ben bij Avans Hogeschool ’s Hertogenbosch.
