De praktijk: Bij de start van het invoeren van ROM wordt er eerst één á twee jaar gediscussieerd over de specifieke vragenlijsten, waarbij er vooral wordt benadrukt dat de lijsten niet perfect zijn of zelfs helemaal niet voldoen in de gegeven situatie. Uiteindelijk wordt duidelijk welke lijsten er gebruikt zullen gaan worden.

Fase twee is 6 maanden in discussie met behandelaren die aangeven dat hun cliënten de ROM-lijst niet in kunnen vullen, dat zij er zelf geen tijd voor hebben, het de zoveelste actie is die erbij komt, het voor hen geen toegevoegde waarde heeft en dat de lijst niet goed toepasbaar is op hun situatie.

Na veel gemopper en gepiep gaan de behandelaren aan de slag. Wat zij voorspelden komt uiteraard uit; het gemiddeld afgenomen percentage ROM-lijsten schommelt rond de 10%. Daarbij is de rapportage die zij terugkrijgen vanuit de ROM software niet duidelijk, niet bruikbaar, niet relevant en zeer onbetrouwbaar.

Kortom, ROM voegt geen waarde toe voor die enkele cliënt die zij met moeite zover kregen om de vragenlijsten in te vullen.
Omdat 10% toch echt te weinig is voor het kunnen meten van de kwaliteit van de zorg, is het nu zo ver gekomen dat de verzekeraar politieagentje moet spelen en boetes gaat uitdelen als het percentage van 30% ingevulde lijsten niet wordt gehaald. Wat is dan de Pavlov reactie? Er wordt iemand aangesteld om te zorgen dat de lijstjes worden ingevuld. De ingevulde lijstjes belanden daarna braaf in de welbekende la en er wordt nooit meer naar gekeken.

Ik kan nog even verder gaan met het delen van ervaringen, maar zeer waarschijnlijk dit al erg herkenbaar voor een grote groep mensen die werkzaam is in de ggz (behandelaren, managers en arme ROM-projectleiders).
Het lijkt een solide aanpak: lijsten kiezen, behandelaren betrekken, aan de slag en de voortgang monitoren. Maar hoe komt het dat je van het doel (de geleverde zorg inzichtelijk maken, evalueren en verbeteren) dat naadloos aansluit op de basishouding van een professionele behandelaar, eindigt in een groot geduw en getrek met niets als resultaat?
Mijn conclusie: we zijn vergeten waar het om gaat. We maken een projectplan met allerlei stapjes waarna het vrij schieten wordt op elke stap. Hoe komen we weer bij de kern? Het grote plaatje bekijken. Back to basics. Waar ging het ook alweer om? Waarom wilden we ook alweer in de zorg werken? Waarom hebben we ook alweer jaren gestudeerd? Juist ja. Om de cliënt te helpen.

Laten we dat dan ook doen. ROM is hierin een belangrijk middel, dus laten we ROM ook als middel gaan gebruiken voor het verbeteren van de kwaliteit en niet als schietschijf. Maak ROM een onmisbaar en waardevol onderdeel in de behandelbesprekingen en evaluaties met de cliënt.