De vorige keer blogde Elsbeth over stemmen met een verstandelijke beperking >>
Het sociale aan sociaal werk is toch dat het zich niet richt op één partij maar juist op de wisselwerking tussen partijen? Is het niet zo dat sociaal werkers in actie komen op het moment dat de wisselwerking tussen mensen problemen geeft, omdat mensen elkaar niet meer begrijpen, overbelast raken, vereenzamen, buiten sluiten en buitengesloten worden? Als er kinderen uit huis geplaatst dreigen te worden, mensen op straat komen te staan, er agressie in het spel komt? Er, zeg maar, asociale situaties ontstaan? Dat is vaak het moment (uiteraard liefst eerder) dat iemand bij een organisatie aanklopt voor hulp. Al of niet doorverwezen door weer een andere partij (bijvoorbeeld de huisarts) en al of niet vrijwillig.
In de praktijk van MEE Gelderse Poort blijkt dat professionals binnen no time te maken krijgen met meerdere partijen die betrokken zijn bij de situatie. Zoals partners van, broers, zussen, kinderen, buren, vrienden, huisarts, voogd, woningbouwvereniging, wijkagent et cetera.
Wat is er aan de hand en wie zijn er bij betrokken? zijn vragen die aan het begin van de dienstverlening centraal staan. Het gaat niet alleen om het verhaal van degene die tot de doelgroep behoort, maar ook om het verhaal van andere betrokken partijen. Wat vertelt bijvoorbeeld een mantelzorger over wat er aan de hand is en wat mogelijke oplossingen kunnen zijn? En de broer van? De wijkagent en een buurman?
Sociaal werkers hebben in de praktijk maar zelden met één persoon te maken. Zij zijn juist gericht op de interactie tussen partijen, op dat wat er gebeurt tussen mensen. Omdat daar problemen zich afspelen én oplossingen te vinden zijn. In de praktijk blijken professionals diverse rollen in te nemen bij het bevorderen van een constructief samenspel tussen partijen. Zoals intermediair, toehoorder, gespreksleider of ondersteuner.
Kennis en expertise over een bepaalde doelgroep, bijvoorbeeld over mensen met een beperking, maakt dat sociaal werkers weten (vanuit theorie én door praktijkervaring) hoe zij het samenspel tussen betrokken partijen kunnen bevorderen. Zij ondersteunen bijvoorbeeld iemand bij het uitleggen wat een beperking inhoudt zodat er meer begrip uit de omgeving ontstaat voor bepaald gedrag. Of zij helpen iemand met een verstandelijke beperking te begrijpen wat een ander bedoelt zodat miscommunicatie wordt voorkomen.
Het sociaal werk blijkt in de praktijk gelukkig behoorlijk sociaal. Het minst sociale aan sociaal werk lijkt wel de manier waarop dit werk binnen Nederland georganiseerd is. Hoe paradoxaal is het dat vrijwel alle organisaties binnen zorg en welzijn worden afgerekend op het aantal individueel verleende diensten voor een specifieke doelgroep?
Ik vraag me af waarom er zo vaak gesproken wordt over naast de cliënt staan. Is dat wel de beste positie om als sociaal werker in te nemen? Sta je dan niet tegenover andere partijen? Daarover een volgende blog.
