Lees hier meer blogs van K2 >>
Schoolbesturen krijgen de verantwoordelijkheid om een passend onderwijszorgaanbod te bieden aan jeugdigen met extra zorgbehoeften. Er komt veel op gemeenten en scholen af. Maar hoe verhouden deze ontwikkelingen zich tot elkaar? Wat betekent de decentralisatie van de jeugdzorg voor scholen? En wat vraagt dit van gemeenten?
Met de transitie van de jeugdzorg wordt de integrale zorg voor jeugdigen in gemeentelijke handen gelegd. Het betreft de overheveling van de jeugd-GGZ, provinciale jeugdzorg, gesloten jeugdzorg, jeugdreclassering, jeugdbescherming en licht verstandelijk gehandicapte zorg. Het streven is om de transitie in 2015 af te ronden. Naar verwachting zijn gemeenten dan beter in staat te zorgen voor de juiste hulp op de juiste plaats. Tegelijkertijd geeft het kabinet hoge prioriteit aan de invoering van Passend onderwijs. De inzet van passend onderwijs is dat meer kinderen een passend onderwijszorgaanbod krijgen in het reguliere onderwijs. Hiervoor krijgen schoolbesturen een zogenaamde ‘zorgplicht’. Het streven is dat de wet met ingang van 2012 in werking treedt.
De decentralisatie van de jeugdzorg en Passend onderwijs hebben veel raakvlakken. Beide ontwikkelingen richten zich op ondersteuning van kinderen en gezinnen bij het opvoeden en opgroeien. Uitgangspunt is dat jeugdigen of ouders die extra ondersteuning nodig hebben, zij deze snel, integraal en in de vertrouwde omgeving krijgen. Daarnaast gaat het om twee ingrijpende veranderingen, waarbij een groot aantal (dezelfde) instellingen zijn betrokken.
Gezien deze raakvlakken is het des te belangrijker dat scholen en gemeenten elkaar vinden en hun horizon verbreden. Het risico bestaat immers dat gemeenten zich concentreren op de transitie van de jeugdzorg, terwijl schoolbesturen hun eigen traject doorlopen rondom Passend onderwijs. Hoewel er nog veel onduidelijkheid bestaat over de voorwaarden voor de transitie en de uitwerking van Passend onderwijs, is het van belang beide ontwikkelingen in samenhang op te pakken. Het is immers inefficiënt en niet effectief om deze trajecten los van elkaar te doorlopen.
Mijn inziens is het aan gemeenten, om vanuit hun regierol, duidelijke verbindingen te leggen tussen de transitie van de jeugdzorg en de zorg in en om school. En volgens mij geven deze ontwikkelingen ook mogelijkheden om tot betere afstemming te komen. Daar waar scholen nu te maken hebben met vele (zorg)partners uit het lokale en provinciale domein, is straks de gemeente verantwoordelijk voor alle jeugdzorg. Hierdoor is het eenvoudiger om afspraken te maken over de zorg in en om school. Zo kan ik me voorstellen dat er afspraken worden gemaakt over de deelname van (Bureau) Jeugdzorg aan Zorgadviesteams, het vormgeven van handelingsgerichte diagnostiek en het bieden van onderwijszorgarrangementen.
Daarnaast zullen de Centra voor Jeugd en Gezin, die inmiddels veelal gerealiseerd zijn, gaan dienen als frontoffice voor alle jeugdzorg van de gemeenten. Ook dit punt vraagt om afstemming met het onderwijs. Immers, in veel gemeenten zijn scholen het fysieke inlooppunt van het CJG of als partner betrokken. Kortom, gemeenten blijf je horizon verbreden en verbind actief. In het belang van kinderen en gezinnen.
Marieke Harkink (1984) is onderwijskundige en adviseur bij K2 Adviesbureau voor Jeugdvraagstukken. K2 versterkt het jeugdbeleid van overheden, het werk van jeugdvoorzieningen en de kracht van ouders en de jeugd zelf. Marieke houdt zich onder andere bezig met de versterking van Zorgadviesteams en de relatie met het Centrum voor Jeugd en Gezin.
