“Ik ben eenzaam”, dat was de openingszin van de jonge vrouw die via beeld inbelde. Nou, dat was dan maar duidelijk. Maar zo duidelijk is het niet altijd, want wanneer is iemand eenzaam? En hoe toont die ander dat aan jou als hulpverlener of anderen in zijn omgeving? En welk verschil kun je als digitaal hulpverlener maken?

Zoektocht

Ik had in mijn vorige column beloofd jullie mee te nemen op mijn zoektocht naar de meerwaarde van het digitaal begeleiden. Deze keer ga ik op zoek naar wat deze vorm van begeleiden kan betekenen voor cliënten die te maken hebben met eenzaamheid.

Eenzaamheid bij specifieke groepen

Eenzaamheid komt voor bij mensen van alle leeftijden en achtergronden, maar verhoudingsgewijs komt het vele malen meer voor onder specifieke doelgroepen zoals bijvoorbeeld mensen met een verstandelijke beperking en hun naasten. Zo blijkt ook uit het literatuuronderzoek uit december 2022: “Ik hoor er ( niet) bij”.

Eén van de aanbevelingen uit het bovengenoemde onderzoek is op zoek te gaan naar beloftevolle interventies. Zo’n interventie is volgens mij het werk van DigiContact.

Vormen van eenzaamheid

Eenzaamheid kent veel verschijningsvormen. Die komen we in ons werk geregeld tegen. Soms makkelijk herkenbaar, soms moet je wat dieper graven. Welke hulp kunnen we in ons digitale contact bieden?

Professionele inzet

In het genoemde onderzoek wordt gesteld dat er meer aandacht nodig is voor de basishouding en rol van de professional op het sociale vlak. Het begint bij de relatie die de professional zelf aangaat met de ander, en de ondersteuning die hij of zij kan bieden bij het bevorderen van betekenisvolle relaties in de leefomgeving van de client. Hierbij wordt onder andere verwezen naar de kennis vanuit de presentiebenadering.

Zo beschreef Andries Baart vanuit die presentiebenadering tien verschillende vormen van eenzaamheid, waarbij verschillende manieren van reageren als professional van belang kunnen zijn. Zo noemt hij als belangrijke benaderingswijzen: aandacht, trouwe beschikbaarheid, toegewijde alledaagsheid en onvoorwaardelijke vertelruimte.

Benaderingswijzen

Ik zie deze benaderingen elke dienst in mijn werk terug. Mensen krijgen onverdeelde aandacht van de hulpverlener op een moment dat het voor hem of haar ertoe doet. Met ruimte voor wat hen bezighoudt op het moment van het gesprek. Het is interessant om te merken hoe je met elkaar in verbinding kunt zijn via beeld of telefoon. Als digitaal begeleider word je even in het leven van de ander uitgenodigd. Een leven waar soms weinig anderen binnenkomen.

Vanuit die digitale relatie die ook waarde heeft in zichzelf, kunnen we de mensen ondersteunen in het aangaan en onderhouden van betekenisvolle relaties in hun fysieke omgeving.

Verbinding

Even terug naar de dame van het begin van deze column. Wat bracht de digitale ondersteuning haar?

• Ze kon ons ook laat op de avond bereiken, juist een moment waarop mensen zich erg alleen kunnen voelen.
• Ik had tijd, zo kon ze vertellen wat haar wakker hield.
• We konden doornemen wat ze kon doen om na ons gesprek weer verder te kunnen.

Kortom, door even in contact te zijn voelde ze zich iets minder alleen en kon ze daarna zelf weer verder. En dat is toch wat je voor ogen hebt als hulpverlener.

Samenhang

Is digitale begeleiding hét antwoord op eenzaamheid? Nee, daar is het probleem te complex voor. Maar het is wel een mooi onderdeel in een samenhangend geheel van interventies. Een onderdeel dat wat mij betreft nog veel meer aandacht mag krijgen!