Ruzie over de weg ernaar toe
Zet zorg- en welzijnprofessionals en ambtenaren in één ruimte en er ontspruiten zeer gepassioneerde discussies over wat wel en niet kan om iemand te helpen. Beide partijen weten zeker dat ze gelijk hebben. Sterker nog, ze hebben ook allebei gelijk! Een mooi voorbeeld is het verhaal van Liz, een jongedame met psychische klachten. Haar hulpverlener had haar aangeraden om een hulphond aan te schaffen om haar zelfredzaamheid te vergroten. Omdat ze dat niet kon betalen heeft ze een crowdfundingsactie opgezet. En met succes! Binnen korte tijd had ze € 16.000 bij elkaar. Nog niet genoeg voor een goed opgeleide hulphond, maar een behoorlijk eind in de richting. Omdat ze geen eigen inkomen had, heeft ze bijstand aangevraagd. Om voor een bijstandsuitkering in aanmerking te komen, mag je niet te veel vermogen hebben. Het bedrag van € 16.000 is veel hoger dan wat een alleenstaande maximaal mag hebben om toch nog bijstand te mogen ontvangen. Het wijkteam heeft de gemeente gebeld en gezegd dat deze aanvraag niet op het vermogen afgewezen mocht worden. Tot hun grote verbazing wees de gemeente de aanvraag toch af! Hoe kan dat nu?

Waar gaan ze eigenlijk heen?
De zorg- en welzijnprofessional en de ambtenaar hebben ieder vanuit hun eigen kennis en expertise een route uitgestippeld om Liz te helpen. De medewerker van het wijkteam heeft vastgesteld dat de hulphond nodig is, dus het geld van de crowdfunding moet daaraan besteed worden (route a). De ambtenaar heeft de aanvraag om bijstand beoordeeld en geconstateerd dat er te veel vermogen is. En dan is er geen recht op bijstand (route b).
Twee verschillende routes naar een oplossing, allebei correct. Maar ze waren iets heel essentieels vergeten. Deze twee professionals hadden namelijk niet besproken wat het einddoel was van hun route. Met andere woorden, route a en route b zijn beide goed, maar komen niet op hetzelfde punt uit. Zo kom je er natuurlijk nooit uit!

Eerst het effect als einddoel
Als beide partijen nu om de tafel gaan zitten om samen de eindbestemming te bepalen? Dat is een logische volgorde, toch? Als je op vakantie gaat stel je ook eerst je bestemming vast. En pas daarna kijk je hoe je daar naartoe gaat. Ga je vliegen, varen, rijden of fietsen? In deze casus had de ambtenaar wel bericht ontvangen van het wijkteam dat de aanvraag niet afgewezen mocht worden, maar hij had geen idee waarom niet. En in de Participatiewet staat heel duidelijk dat er geen recht bestaat op bijstand als iemand te veel vermogen heeft.
Stel nu dat de ambtenaar en de medewerker van het wijkteam eerst overleggen over het einddoel dat ze willen bereiken. De kans is groot dat ze het erover eens zijn dat de zelfredzaamheid van Liz vergroot moet worden. Het vergroten van de zelfredzaamheid is namelijk één van de grondwaarden (doelstellingen) van de Participatiewet. Ook is het denkbaar dat ze het erover eens zijn dat de hulphond daar een bijdrage aan levert en dat Liz ook inkomen nodig heeft in de vorm van een bijstandsuikering.

De eerste legger van de brug!
Het einddoel is vastgesteld en daarmee is de eerste legger van de brug naar de overkant een feit! Nu kunnen ze naast elkaar gaan staan om te overleggen over de weg naar het einddoel. Dat vraagt ook echt nog wel wat afstemming, want er bestaan altijd meerdere wegen naar de eindbestemming. De Participatiewet biedt verschillende mogelijkheden om in individuele gevallen bepaalde bestanddelen van het vermogen vrij te laten.
De discussie blijft, maar wordt veel milder omdat beide partijen het over het allerbelangrijkste eens zijn. Namelijk de eindbestemming. En de weg ernaar toe? Ach, wie kent er niet de discussies van vroeger toen u met een kaart op schoot de weg naar dat leuke dorpje in Frankrijk zocht. Daar is menig onvertogen woord gevallen, maar eenmaal aangekomen was alle leed vergeten. Is het probleem daarmee opgelost? Niet direct. Het duurt even voor beide professies op elkaars kennis en expertise durven te vertrouwen. Er valt hier nog veel werk te doen, maar er is zonder meer een belangrijke stap gezet.

Mr. Evelien Meester is specialist op het terrein van de Participatiewet bij Stimulansz. Ze denkt graag mee met gemeenten over nieuwe innovatieve oplossingen binnen het sociaal domein. Toekomstgericht, duurzaam, integraal en met draagvlak. Gesponsord