In mijn vorige blog gaf ik je mee hoe je je werk kunt verantwoorden. Ik wil je met deze blog meenemen naar maart 2015. De eerste hectische maanden zijn voorbij en het is tijd om ervoor te zorgen dat dat wat in het gemeentelijke beleidsplan staat, ook in de maatschappij gebeurt. Het wemelt overal van de uitganspunten en doelen. Vaak ingewikkelde constructies waar woorden aan gekoppeld zijn als: ‘maatschappelijke effecten’, ‘doelrealisatie’, ’toenamecijfers van zelfredzaamheid’ en de favoriet ‘een vergroting van de inzet van de eigen kracht’. Vaak heb je bij deze woorden nog wel een beeld, van wat je kunt doen om te meten of je resultaten behaalt.
Word jij al gek van woorden als keukentafel en maatwerk? Download dan hier de Z+W poster Transitietaal voor Dummies en hang ‘m op voor je collega’s.
Preventie is ook zo’n woord dat met liefde in alle beleidsplannen staat. Preventie van overgewicht, van overmatig middelengebruik, van opvoedproblemen. En, hopelijk staat het ook in jouw to-do-lijst voor preventie: armoedebestrijding bij gezinnen. Maar hoe geef je hier uiting aan, wat is het, hoe doe je het en hoe meet je het?
Preventie kun je op verschillende manieren inzetten. Simpel gezegd kun je het inzetten voor die dingen waarvan je niet zeker weet dat ze gebeuren, maar je ze wel wilt voorkomen (denk aan vaccinatie: BOF, Rode Hond). Je kunt ook activiteiten inzetten om te voorkomen dat risico’s negatief uitpakken. Een programma voor kinderen waarvan ouders gaan scheiden of een programma voor kinderen waarvan ouders een psychische stoornis hebben. Dat zijn activiteiten gericht op een specifieke groep. Je hebt ook groepen die je groter kunt aanpakken. Denk aan alcoholmisbruik bij tieners. Of een ietwat minder zichtbare: het percentage jeugdigen in je gemeente dat in armoede leeft?
Een gezin in armoede leeft vaker in sociale isolatie, heeft minder geld om te sporten, of gezond te eten, et cetera. Dat heeft kort door de bocht gezegd gevolgen voor sociale vaardigheden en het gewicht van het kind. Je kunt jezelf tot doel stellen ieder apart aan te pakken, maar je kunt ook de samenhang zoeken en naar grotere onderdelen kijken.
Uiteindelijk kun je namelijk gemakkelijk meten of het aantal gezinnen in jouw gemeente dat onder de armoedegrens leeft verminderd. Nu zijn er altijd allerlei factoren óók van invloed op dat cijfer, maar prijs je met de gedachte dat je in Nederland na 1 januari 2015 allemaal integraal werkt aan hetzelfde doel: gezonde burgers die het zelf redden en in hun kracht staan. Iedereen draagt daar op zijn of haar beurt een steentje aan bij en zolang het binnen het budget past, doen we het goed!
Kijk dus in maart 2015, of het liefst nog daarvoor wat jullie preventiedoelstellingen zijn. Als het doel puur ‘preventie’ is, dan weet je dat er nog werk aan de winkel is. Zorg ervoor dat je in beeld krijgt hoe de vlag er nu bij hangt. Verzamel cijfers, beelden en opvattingen. Het helpt om gebruik te maken van een schema, waarin je concreet doel, actie (periode), doelgroep, en gewenst effect per onderwerp beschrijft. Als je het in kaart hebt gebracht kun je in de toekomst (en ik gok dat dat pas over een jaar of vijf is) de vruchten plukken van je preventiebeleid.
Succes met de laatste loodjes. Over een paar weken staat er een onbeschreven jaar te wachten op nieuwe energie. Prettige feestdagen en een fijne, veilige jaarwisseling.
Olga van Keulen werkt als adviseur en onderzoeker bij K2 Brabants Kenniscentrum Jeugd. Ze richt zich op maatschappelijke opvoedvraagstukken op het gebied van leefbaarheid, participatie en implementatie. Zij is mede-auteur van de ‘Doe-het-duurzaam’ -reeks, over duurzaam implementeren en borgen in de jeugdzorg.
