Ik was welkom in haar vriendengroep, maar ik voelde me daartussen toch teveel een vreemde eend in de bijt. Ik heb een druk geagendeerd werkend leven op de universiteit. Voormalige docenten en overheidsfunctionarissen leven als staatsgepensioneerden in een ander ritme en ook in een ander bewegingspatroon. Na je 55ste word je hier niet geacht je nog te gedragen als iemand van 45, wat ik wel doe. Ik houd van stevig badmintonnen, fietsen, bergbeklimmen en rennen. En ik vind het vanzelfsprekend dat ik als hogeropgeleide nog een jaar of tien zal werken.
Jane, de medische initiatiefnemer, wil ons samen een try-out aanbieden in het fysiologische centrum dat de gezondheid – en vooral het afvallen – zou bevorderen. Ik heb dat eigenlijk niet nodig na een jaar in China. Je valt hier vanzelf af vanwege het gezonde eten, weinig suiker, vet en veel groente, veel bewegen en veel zweten in de zomer met continu 35 graden Celsius.
Na de opening, met geknal van vuurwerk, moeten we bloot in een MRI-achtige machine liggen. Alleen het hoofd is vrij, anders had ik het helemaal niet gedurfd.
We gaan zweten. Na een half uur is er een massage van het bezwete lijf op een ander bed. Daarna weer een half uur zweten in de machine. Jane zegt enthousiast dat ik die machine ook in Nederland kan introduceren. We hebben sauna’s, denk ik, en dat vind ik eerlijk gezegd lekkerder. Maar dit is zeker hygiënisch. En het schijnt gezond te zijn. Maar ja, als arts in zaken zou ik dat ook zeggen.
Hoe dan ook, als we liggen te zweten vertelt Mrs. Li met behulp van Jane’s Engels dat ze naar Beijng gaat verhuizen om daar te gaan samenwonen. Met een oude jeugdvriend die nu 71 is. Ze is erg zenuwachtig. ‘Het enige dat er aan me mankeert, is dat ik volgens hem te dik ben’, zegt ze. ‘Kijk maar, hij heeft gelijk’. Ze rolt haar buikweefsel. Ik zeg dat er aan hem ook wel wat zal mankeren als hij 71 is.
Ik vind dat ze moet denken dat ze mooi is – wat ook zo is – en hem vertellen dat hij niet moet zeuren. Maar ja, denk ik erachteraan, als ze dat zou zeggen, gaat hij mogelijk naar een volgzamer type. Ze vraagt aan Jane of ik het niet belachelijk vind: op haar leeftijd nog eens trouwen. Integendeel. Moedig, prachtig, zeg ik. Leuk, erg leuk vind ik het. Ik heb haar eigenlijk nooit gevraagd waarom ze alleen leeft. Het leek vanzelfsprekend. Zo’n stevige, alles kunnende vrouw. Zij was ooit hoogleraar op de Tsinghua universiteit in Beijng, een van de beste van het land. Ze moest in 1979 naar Ningxia vertrekken om daar als elektrotechnisch ingenieur de provincie te helpen opbouwen. Na dertig jaar vertrekt ze nu naar haar geliefde, ook een gepensioneerde professor. Haar kinderen zijn matig enthousiast, zegt ze treurig.
Ik bezoek haar om gedag te zeggen en neem twee paaseierdopjes mee die mijn collega’s me stuurden. Het lijkt me een mooi huwelijksgeschenk. Ze laat me foto’s zien. Praten kunnen we weinig. Zij spreekt naast Mandarijn Russisch, ik naast Nederlands Engels en een paar woorden Chinees. Tot slot vertelt ze over haar man die negen jaar geleden is overleden. En hoeveel ze van hem hield, maar ook hoe eenzaam ze soms is. Nu ze weggaat, op naar een nieuwe toekomst, is het van belang hem te gedenken. En dat kan goed bij een vreemde luisteraar. Bijzonder hoe je met een beetje tijd dan toch nog even van betekenis kan zijn voor iemand.
Ik hoop dat ze weer heel gelukkig wordt.
Anne Geerdink (1951) is voor een schooljaar vertrokken naar het Noord Westen van China. Ze doceert daar Internationale Communicatie/Engels aan de Medische Universiteit van Ningxia. Als sociaal-pedagoog en organisatieantropoloog met ook werk-en onderzoekservaring in welzijnswerk en zorgorganisaties kijkt ze met grote belangstelling naar(de organisatie van)zorg en welzijn in de totaal andere cultuur en zorgstructuur van China.
