Dit wordt veroorzaakt door een ongunstige combinatie van de samenstelling van de beroepsbevolking die niet past bij de aard van de regionale werkgelegenheid. Plus de – sneller dan landelijk – toenemende werkloosheid. Naast allerlei landelijke initiatieven zoals de aanpak van de jeugdwerkloosheid, deeltijd WW en stimuleringsmaatregelen kunnen sociale diensten ook zelf iets doen om het tij te keren.

Bijvoorbeeld scherper zicht krijgen en houden op de eigen financiële positie en zoeken naar andere financieringsbronnen voor re-integratie. Er wordt nog steeds onvoldoende gebruik gemaakt van Europese subsidiestromen die pas na 2013 zullen afnemen. Ook zijn vaak verbeteringen in de bedrijfsvoering mogelijk. Zoals het verkorten van werkprocessen en het beperken van de instroom door strenge handhaving aan de poort.

Als sociale diensten zelf te weinig resultaten boeken met re-integratie, kunnen ze re-integratiebedrijven extra aansporen en strakke resultaatafspraken maken. Het is belangrijk om openstaande vacatures te vervullen. Vaak komen bij het onderwijs, de overheid en in de zorg nog tekorten voor. Gemeenten, werkgevers en onderwijsinstellingen moeten investeren om de jeugdwerkloosheid, de positie van oudere werknemers en de ‘onderkant’ van de arbeidsmarkt aan te pakken.

Dit beeld wordt bevestigd door mijn bezoeken aan een groot aantal werkpleinen de afgelopen weken. Er is nog steeds sprake van een ‘haag van vacatures’ als je binnenkomt. Ook voor laaggeschoolde werkzoekenden zijn er nog banen beschikbaar. Desnoods met een korte scholing is ook voor de ‘onderkant’ van de bestanden een baan te vinden. Door de toenemende groep werkzoekenden bestaat het gevaar dat degenen die nu al in de ‘bakken’ zitten worden vergeten. Juist die groep verdient aandacht om te voorkomen dat ze bij een aantrekkende economie weer achter het net vissen. Dus investeren in scholing, gesubsidieerde arbeid in de vorm van loonkostensubsidie, het hele arsenaal aan ondersteuning voor deze groep moet nu worden ingezet.

In die gemeenten waar geen noodmaatregelen aan de orde zijn – nog steeds de overgrote meerderheid – is inzetten op ‘van werk naar werk’ de beste en meest kansrijke strategie. Dat moet onconventioneel en zonder allerlei bureaucratische rompslomp. Dat laatste zie ik nog te veel bij sociale diensten en UWV. Op de simpele vraag van een zelfstandig ondernemer of het werkplein een secretaresse kon leveren, was het antwoord onthutsend.

Er moest eerst een uitgebreide worden gehouden waarvoor de eerste afspraak over twee weken mogelijk was. Vervolgens zou er een bedrijfsprofiel gemaakt worden op basis waarvan dan ook een functieprofiel opgesteld wordt. Tot slot konden mogelijk kandidaten aangeboden worden. Dat duurde zes weken, let wel, zes weken. Mijn vriend is uiteindelijk naar een uitzendbureau gegaan en is daar snel geholpen. Zolang ik dit soort voorbeelden in mijn omgeving hoor over de dienstverlening van de publieke bemiddelings- en uitkeringsorganisaties is er nog veel te winnen.

Ook hier weer past het beeld van strategische keuzes aan de top leiden niet altijd tot het gewenste resultaat in de uitvoering als daar niet de ruimte wordt geboden aan de professional om snel te handelen en zaken te regelen met het oog op het boeken van resultaat.
 

Eric Dorscheidt (1966) is adviseur en politicoloog. Als adviseur werkt hij voor de lokale overheid bij BMC-groep op het gebied van participatie, sociale zekerheid en welzijn. Daarnaast is hij lid van de Raad van Toezicht van Combiwel Amsterdam. In de avonduren is hij actief als voorzitter van de gemeenschappelijke medezeggenschapsraad van het openbaar basisonderwijs in Amstelveen.