Mijn ouders zijn politieke vluchtelingen en eenmaal in Nederland leerde ik ook cultuurongelijkheid kennen. Het was een verwarrende tijd met al die ongelijkheden, zeker om te bepalen wat het ergst was. Niet in staat om verbindingen te leggen, klampte ik mij vast aan waar ik persoonlijk het meest last van had: de ongelijkheid tussen vrouwen en mannen. Tijdens mijn studententijd, vrouwenstudies uiteraard, werd ik genuanceerder maar de verontwaardiging bleef. Seksueel geweld en huiselijk geweld zag (en zie) ik als de meest extreme vormen van die ongelijkheid.
Bijna 50 dus en mijn verontwaardiging is met de jaren gezakt, genuanceerder dan ooit en perfect ingezet in een betaalde baan. Maar dan komt de crisis. Er is minder geld, we moeten bezuinigen en dat vraagt om keuzes maken. We zijn toe aan een overgang van verzorgingsstaat naar participatiesamenleving. En wat blijkt? Een vrouwelijke eigenschap is opeens hot, namelijk sociale zorg voor elkaar. Goed nieuws of toch niet?
In Europa is 33 procent van de vrouwen slachtoffer geweest van geweld, in Nederland gaat het om 45 procent.Waarom scoort Nederland zo hoog als het gaat om geweld tegen vrouwen?
Hoewel vrouwelijke eigenschappen niet meer alleen het domein van vrouwen zijn en vice versa, zijn er nog steeds duidelijke verschillen te zien. Veel vrouwen kiezen voor mantelzorg ten koste van hun baan. Vrouwen doen ook vaker intieme, lijfgebonden zorg die niet makkelijk in te plannen is zoals iemand begeleiden naar het toilet. Mannen kiezen vaker voor zorg die wel goed te plannen is, zoals helpen in de tuin en meegaan naar de huisarts. Mannen kiezen dus voor zorg die minder van invloed is op hun loopbaanontwikkeling en sociale zekerheid dan vrouwen.
Waarom houden we niet beter rekening met de gevolgen van genderverschillen in beleid en praktijk? We doen net of zorgen voor elkaar een neutrale taak is die door mannen en vrouwen op dezelfde wijze wordt ingevuld. We doen net of de participatiesamenleving gelijkwaardig gedragen gaat worden door burgers, ongeacht hun sekse. We doen alsof mensen keuzes maken zonder dat gender daar een rol in speelt. En dát is bewezen niet waar! De verschillen tussen de seksen leiden tot beperkingen in de keuzevrijheid en mogelijkheden van beiden. Meer zorg voor elkaar en het sociaal netwerk van mensen inzetten als bezuinigingsstrategie gaat mannen en vrouwen anders belasten.
De kans is groot dat de ongelijke maatschappelijke positie van vrouwen dankzij de participatiesamenleving nog ongelijker wordt. We weten inmiddels dat de ongelijke verhoudingen tussen mannen en vrouwen verschillende vormen van geweld tegen vrouwen in stand houdt. Dát is bewezen kennis, geen overtuiging of boeiende ideologie meer. Ik voel een onvervalste, en weer verse, verontwaardig over het gebrek aan inzet van deze gendersensitieve kennis! Rekening houden met verschillen tussen mannen en vrouwen is een noodzaak voor een succesvolle transformatie voor allen in onze samenleving. Daarom zit ik in het landelijk bestuur van Vrouwen van Nu die met haar 50.000 leden de grootste vrouwenvereniging van Nederland is. Word lid zodat we samen het verschil kunnen maken. Jouw stem en kracht is nu meer dan ooit nodig!
Lou Repetur is senior projectleider en adviseur bij Movisie
