In de gemeente Assen is twee jaar geleden het Gebiedsgericht Werken gestart. Dit is een aanpak om de sociale kwaliteit van een gebied te versterken. Een gebied is in dit geval een straat of buurt waar sprake is van dusdanige sociale problematiek dat normaal fysiek en sociaal beheer onvoldoende is om de ontwikkelingen te keren.  Uitgangspunt van de aanpak is dat (een beperkt aantal) professionals van verschillende organisaties en instellingen inspelen op initiatieven van bewoners.

Traditioneel worden fysieke maatregelen als hefboom ingezet om het contact met bewoners te krijgen en het contact tussen bewoners onderling te stimuleren. En dat werkt vaak prima. Want mensen zijn goed te mobiliseren op tastbare onderwerpen zoals de inrichting van een speelveld of straat en het groen. Zo zijn op verschillende plekken in Assen concrete resultaten behaald. Bewoners hebben zelf – met elkaar – bedacht hoe ze hun speelveld ingericht willen hebben en voelen zich daarna ook verantwoordelijk voor dat speelveld. Onderweg hebben ze elkaar ook iets beter leren kennen en doen ze af en toe een beroep op elkaars hulp.

Maar alle inspanningen en resultaten ten spijt, sommige buurten zijn met investeringen op buurtniveau onvoldoende te redden. Daar blijven mensen zich negatief of onverschillig gedragen. En dat heeft impact op de sfeer in en het imago van de buurt. Het zijn vaak mensen die dusdanig vast zitten in hun dagelijkse beslommeringen dat ze geen ruimte of oog hebben voor de mogelijkheden die soms voor het oprapen liggen. Daar hebben ze simpelweg hulp bij nodig.

Nu zijn we in Nederland gewend om voor elke vraag om hulp een aanbod te bedenken. Daar moeten we maar eens van af. Luister simpelweg naar de verhalen van de mensen en vraag wat ze zelf willen en ga daar mee aan de slag in een ondersteunende rol. Pak het probleem en de oplossing niet van ze af. Laat ze zelf formuleren wat nu eigenlijk hun probleem is en laat ze zelf bedenken wat ze nodig hebben en wie ze daarvoor nodig hebben. Beperk de ondersteuning tot het bekende steuntje –in-de- rug en help patronen te doorbreken.

Gaat dat nu zomaar? Nee, het vergt een geheel andere manier van denken en doen. Ook bij professionals moeten soms eerst patronen doorbroken worden. Zo moeten professionals figuurlijk – bijna letterlijk – op hun handen gaan zitten en niet iedereen is dat gewend of vindt dat leuk. Maar ik ben ervan overtuigd dat het een buurt uiteindelijk ten goede komt als mensen sterker worden om hun eigen problemen beter aan te kunnen en als mensen beter in hun vel zitten.

Judith Otte (1971) werkt voor STAMM CMO Drenthe. Binnen de programmagroep woon-, zorg-  en leefomgeving houdt ze zich voornamelijk bezig met wijkgericht werken. Momenteel is ze projectleider Gebiedsgericht Werken bij de gemeente Assen.