Meneer Abdul was door de huisarts verwezen naar het maatschappelijk werk omdat hij nogal veel stress had. De huisarts kon niet veel meer met hem en zocht de oorzaak meer op het psychosociale vlak. Meneer Abdul kwam al binnen met een flinke plastic tas vol papieren waardoor ik al enig vermoeden begon te krijgen. Er bleek sprake van een arbeidsconflict en zijn baas wilde hem eruit werken. Een vrij juridische kwestie. Ik heb hem zijn verhaal laten doen en ben ingegaan op hoe hij zelf communiceert naar zijn baas toe. Ik heb hem uitgelegd dat een baas niet erg ontvankelijk is voor het feit dat je zegt stress te hebben door hem en daarom niet kunt werken. Ik heb meneer Abdul uiteindelijk uitgelegd wat voor woorden hij beter kan gebruiken en geadviseerd verder te gaan met de contacten die hij al bij de vakbond had gelegd. En nee, ik ging niet zijn baas benaderen voor een gesprek of om hem uit te leggen wat er met meneer precies aan de hand was.
Daarna kwam Kezban binnen, een jonge turkse vrouw. Haar man was bij haar weggegaan (dat was al in een eerder gesprek aan de orde gekomen), zij zat nog in de koopwoning die niet meer betaald werd en zou over een maand ontruimd worden en dus met haar twee kinderen op straat komen te staan. Ze had geen inkomen en geen geld meer. Ze kwam vandaag met een vriendin die jaren geleden goed geholpen was door een maatschappelijk werkster (ook na een scheiding), om haar te helpen met vertalen als dat nodig was.
De eerste vraag was of ze een huis kon krijgen als ze op straat gezet werd. Mijn antwoord kwam snel en direct: nee dat gaat niet lukken. Daar schrok ze van. ‘Ze moeten me toch helpen’, zei ze. Of ik dan kon helpen een urgentie aan te vragen. Hierop heb ik haar uitgelegd dat ze geen urgentie zou krijgen. Ik weet niet of dit in heel Nederland volgens dezelfde regels gaat, maar in onze stad krijg je enkel een urgentie voor een woning als de situatie levensbedreigend is (zo staat het letterlijk op de website). In een enkel geval wordt urgentie verstrekt op zwaar maatschappelijk onaanvaardbare gronden. Mijn ervaring is dat dit soms wel lukt, maar dan pas nadat bezwaar is gemaakt tegen de eerste afwijzing. Daar gaan wel enkele maanden overheen. En wanneer je de urgentie krijgt, duurt het vaak nog minimaal een half jaar tot je een woonruimte hebt.
Kezban was zwaar teleurgesteld. Als klap op de vuurpijl vroeg de vriendin van Kezban of we in ieder geval wat geld voor Kezban konden regelen, want dat had zij destijds ook gehad. Dit is altijd een lastige vraag, omdat we wel beschikken over een klein potje noodgeld, maar een aantal cliënten ging dit als voorziening zien en wist precies waar ze allemaal terecht konden voor wekelijks een beetje geld zolang er geen inkomen was. Wij noemen hen de shoppers. Voor Kezban heb ik een lijstje gemaakt waarop ik de te nemen stappen beschreef. Volgende week kijk ik verder met haar.
Wat mensen niet beseffen, is dat de verzorgingsstaat die we hadden er niet meer is. Ik ben me er van bewust dat professionals hier eerder van doordrongen zijn, mede omdat dit alles de uitvoering van ons werk raakt. De gemiddelde burger is hier niet zo mee bezig. Er wordt gerefereerd aan ‘vroeger’, een tijd waarin veel mogelijk was. Soms, met spijt, moet ik vertellen dat deze tijd nooit meer terug zal komen. Een andere keer merk ik dat ik het ook wel goed vind dat niet meer op elke vraag een antwoord door professionals gegeven kan worden. Het proces van eigen kracht en de zelfregie (terug-) nemen is in volle gang…. Of we het nou leuk vinden of niet!
