Bij Ravelijn, een vrijwilligersorganisatie in Amersfoort worden met een jaarsalaris van een bankdirecteur onder meer 19 parttime beroepskrachten betaald, die samen met meer dan 350 vaste vrijwilligers op meerdere welzijn+zorg gebieden actief zijn. Directeur Sylvia Cox stelt dat het vrijwilligerswerk in Nederland zich in toenemende mate bevrijdt van haar ’truttige imago’. In het verleden had dat deels te maken met de bescheiden opstelling van veel vrijwilligers, die bijna onopvallend hun maatschappelijke bijdrage leverden.

Projecten van Ravelijn laten zien dat het om meer gaat dan alleen ‘koffie en thee schenken’, hoezeer dat soort activiteiten ook gewaardeerd worden. Vrijwilligerswerk is toe aan ‘branding’. Terminale zorg, maatjesprojecten, arbeidsstimulering, vervoer, een klussenproject, computerles, coaching van vereenzaamde ouderen, steun voor mantelzorgers en het aanbieden van vrijwilligerswerk ten behoeve van sociale integratie, zijn voorbeelden van het nieuwe vrijwilligerswerk. Dat moet bestuurders, die de mond vol hebben van burgerbetrokkenheid als muziek in de oren klinken.

Maar, waarschuwt Sylvia: ‘We moeten ons wapenen tegen de zelfredzaamheid doctrine.’ Haar kernwoord is ‘wederkerigheid’, ook als wapen tegen een te ver doorgeschoten individualisme. Als voorbeeld wordt een TV documentaire aangehaald waarin een man vertelt over de bbq uit zijn jeugd. In de wat armoedige buurt waar hij woonde, beschikte slechts één gezin over een barbecue. Daar verzamelde zich in het weekend alle straatbewoners met homemade voedsel. De warmte van dat contact ging verloren toen zijn ouders naar een rijkere buurt verhuisden waar ieder gezin over een eigen barbecue beschikte. ‘Maar’, stelt Sylvia, ‘we moeten wel realistisch blijven in wat we voor elkaar kunnen doen.’ Dat statement wordt ondersteund door recent onderzoek dat laat zien dat vele respondenten bereid zijn tot vormen van noaberschap, maar dat lichaamsgerichte zorg toch echt tot het domein van de professional gerekend moet worden.

Met het ‘losweken’ van het sociaal kapitaal in de wijken voert Ravelijn een actief beleid, waarbij gebruik wordt gemaakt van buurtvoorlichters. Teams die pro-actief in de wijk van deur tot deur gaan om zowel de vraag naar, als het aanbod van vrijwilligers te inventariseren en te matchen.

Bij Ravelijn draait alles om de vraag hoe tijd+geld+aandacht het hoogste rendement oplevert. Door te investeren in vrijwilligers en te benadrukken dat vrijwilligerswerk teamarbeid is, ontstaat het kader dat bereid is tot een langdurige investering ten behoeve van kwetsbare groepen in de samenleving. ‘Mensen worden er gelukkiger van en er zijn nog zoveel leuke dingen die we met elkaar kunnen doen om de wereld wat beter te maken.’

En dat alles voor het jaarsalaris van een directeur van een door de staat geredde bank, zonder 8% loonsverhoging, maar mét een bezuinigingskorting van 10%.