Een goed functionerend wijkteam kan veel ambities waarmaken maar de eerste stap, de vorming van die teams, is alles behalve een simpel trucje. Sommige valkuilen zijn voor de meeste ambtenaren wel te bedenken. Onvoldoende draagvlak. Te weinig kennis en en expertise vanuit het veld. Geen transparantie over de financiering van het geheel. De verpolitiekisering van het sociale domein. Daarna wendt men de blik af. Dat is niet slim. Want de grootste risico’s zijn deze:
Aan de gang met meer van hetzelfde
Een herordening van wat er al is vormt geen basis voor betere hulp- en dienstverlening, laat staan een bezuiniging. Dit gevaar ligt van meet af aan op de loer. Telt u bijvoorbeeld het aantal documenten dat u de afgelopen maand las waarin staat dat men niet ‘het wiel opnieuw wil uitvinden’ of gaat ‘aansluiten bij wat er al is’. Veldpartners doen hier graag aan mee. Vanuit omzetbelang wordt oude wijn in nieuwe zakken gepresenteerd als zou die naadloos aansluiten bij uw beleidskader qua visie, kosten en uitvoering. Pas ook op bij het woordje ‘preventie’. Beleidstheoretisch is het ‘hot’, maar tot nu toe is vooral bewezen dat preventie leidt tot volumevermeerdering. Kijk dus goed naar wat u krijgt aangereikt en ga met nadruk het inhoudelijk gesprek aan. Wat moet er straks anders? Wat merkt de burger straks van de verandering? Wat is er daarom nodig?
De generalist als oplossing voor (bijna) alles zien
Wijkteams beogen integrale efficiënte hulp. De generalist houdt mensen langer bij zich en doet zoveel mogelijk zelf. De generalist werkt in eerste instantie met het netwerk van het gezin en weerstaat de druk om direct door te verwijzen naar dure specialistische hulp. Dat is waar een groot stuk van de bezuiniging vandaan komt.
En hoewel dit een uitstekend begin is, moet er méér gebeuren. Geef specialisten daarom een rol in het kader van het ‘methodisch naar elkaar toe kruipen’. Zo zou de generalist bij de (j)ggz in de spreekkamer kunnen zitten als het gaat over bijvoorbeeld stappen zetten terug naar school, schuldsanering of een activiteit in de buurt. En zal de (j)ggz-er voorbereidende driegesprekken kunnen voeren met burger en generalist over wat een behandeling moet opleveren wil het passen bij de agenda en de context van het gezin. Deze vorm van ‘matched care’ (direct passende zorg) zal leiden tot effectievere hulpverlening waardoor de kosten dalen. De specialist blijft dus nodig, Niet alleen vanwege de hulp, maar ook om de bezuiniging te realiseren.
Denken dat de verandering ophoudt bij de deur van uw kantoor
Leren van elkaar is het geheim van een goed functionerend wijk- of buurtteam. Dat vereist een andere mindset, niet alleen van de professional op de werkvloer maar ook van de mensen werkzaam in management- en beleidslagen.
Als u daarbij hoort: staat u bijvoorbeeld eens stil bij hoe u grosso modo nadenkt over het veld. Waarschijnlijk doet u dat in termen van prestatieindicatoren, wet- en regelgeving, sturingsmodellen, budgetten, kokers en uw belang daarin. Maar een wijkteam vraagt iets anders, namelijk dat de organisatie van de hulp- en dienstverlening zich aanpast aan wat de burger nodig heeft. U kunt uw steentje bijdragen door uw mindset aan te passen. Het gaat dus niet langer om de beheersing van de innovatie, maar om de innovatie van het beheer.
