Zoals ik in mijn vorige blog al schreef, is de generalist niet de oplossing voor alles. Maar wat hij moet weten en doen, heeft wel een groot effect op de inrichting van uw wijk- of buurtteam en de rol die dat team straks kan innemen in de gemeentelijk zorgstructuur. Het is daarom slim om dit vraagstuk veel breder te benaderen dan alleen vanuit een competentie-optiek. Een brede benadering zal u helpen uw wijk- of buurtteam van meet af aan goed neer te zetten.

Op zich zeggen competenties weinig over hoe die precies leiden naar resultaten. Er is altijd nog een vertaalslag nodig naar een concreet vaardigheidsrepertoire dat gebaseerd is op een visie en een methode. Als uw visie eigen kracht inhoudt, dan is de vaardigheid ‘kunnen werken volgens de agenda van een gezin’ van groot belang. Want eigen kracht is niet ‘zoek het maar uit’ of ‘doe het zelf’. Eigen kracht is het overdragen aan het gezin van de verantwoordelijkheid en van de beslissingsbevoegdheid die daarbij hoort.

En als uw methode integraal werken behelst, dan is bijvoorbeeld ‘multikoker kijken’ van belang. Multikoker kijken is de vaardigheid het eigen handelen zinvol te plaatsen in het geheel. Multi koker kijken vormt op teamniveau de eerste mijlpaal op weg naar integraal werken.

Het handelingsrepertoire van de generalist heeft direct effect op wat de specialist (nog) doet. Die laatste zal niet alleen minder doen, maar vooral anders doen. Hoe precies dat ‘anders’ eruit ziet, kan goed in een co-creatief proces worden bepaald, geleid door een onafhankelijke voorzitter die verstand van de inhoud heeft maar die geen banden onderhoudt met lokale partijen.

In dat co-creatieve proces is het met name van belang dat er brede overeenstemming bestaat over de stappen om te komen tot een inhoudelijk resultaat. Een knullig ingericht proces leidt negen van de tien gevallen tot vertraging en onmin. Het verdient daarom aanbeveling hier tijd voor in te ruimen.

Met de afbakening van het werk van de generalist en dat van de specialist komen de contouren van de poortwachtersfunctie van het wijkteam in zicht. Vaak wordt in dit verband een vergelijking gemaakt met de huisarts. Het is immers de generalist die straks de bezuinigingen waarmaakt door niet (te) snel door te verwijzen naar dure gespecialiseerde zorg.

Als u zicht hebt op wat de generalist straks weet en doet, dan komt de organisatiekant vanzelf in beeld. Want wat betekent dat voor wie u in uw teams wilt hebben? Hoe past dat bij uw gegevens over de bevolking? Wie geeft er leiding aan het team? Wat zijn slimme klantroutes? Hoe maak je logische methodische verbindingen met het werk van andere diensten en afdelingen? Wat betekent het werk van de generalist voor het huidig aanbod? Hoe borgt u het tweerichtingsverkeer tussen uitvoering en beleid zodat er daadwerkelijk sprake kan zijn van een lerende organisatie? En ‘last but not least’ hoe gaat u om met andere wijkteams in uw gemeente zonder te vervallen in oud doelgroepdenken en nieuwe verkokering?

Wijkteams zijn geen simpel trucje. Het werk dat daarbinnen moet gebeuren evenmin. En dan te bedenken dat menig professional zegt dat hij geen generalist is en dat niet wil worden ook. Wie de methodische en organisatorische aspecten van een wijkteam goed tot zich laat doordringen, weet dat generalisme een promotie is.