Een tijdje geleden werd ik in mijn functie als medewerker Meldpunt Zorg en Overlast gebeld door een woonconsulent van de woningbouwvereniging; of ik met haar mee op huisbezoek wilde gaan naar een gezin met twee kleine kinderen.

Zij was daar aan de deur geweest om kennis te maken en zag tot haar ontzetting dat de kinderen geen bedjes hadden maar bij pa en ma op de matras op de grond sliepen. Er lag geen vloerbedekking, het gezin zat op het kale beton en er was geen speelgoed te zien waar de kinderen zich mee konden vermaken. ‘Ik schrik niet snel maar dit vind ik toch wel heel ingewikkeld’, was haar commentaar.

Woonconsulenten zien problemen eerder

Een woningbouwvereniging huisvest mensen met een laag inkomen. Woonconsulenten komen, net als opzichters en onderhoudsmonteurs, veel in aanraking met situaties die anders zijn dan wat we normaal gesproken tegenkomen in ons eigen, persoonlijke, netwerk. Mensen met allerlei problemen, gezinnen met hoge schulden, psychiatrische patiënten, kinderen die zich moeten handhaven in ingewikkelde gezinssituaties. Zij zien deze problemen achter de voordeur vaak veel eerder dan andere instanties.

Steeds wordt er een enorm beroep gedaan op de flexibiliteit, het geduld, maar zeker ook de kennis en ervaring die de medewerker van de woningbouwvereniging heeft in het omgaan met mensen. Echter, deze medewerkers zijn meestal niet opgeleid als hulpverleners en kennis over hoe om te gaan met complexe gezinnen is niet bij iedereen vanzelfsprekend aanwezig.

Tijdige hulp is belangrijk

Als mensen tijdig de juiste hulp krijgen, kunnen ze hun leven in eigen hand houden. Bijvoorbeeld in hun eigen huis blijven wonen. En goede zorg voor de kinderen organiseren. Of zelf hulp krijgen bij ingewikkelde problematiek als een combinatie van psychische problemen en schulden. Maar hoe maak je die problemen bespreekbaar? Hoe voorkom je dat de bewoner denkt: waar bemoeien ze zich mee?

Woningbouwverenigingen voelen steeds vaker de maatschappelijke verantwoordelijkheid om mensen te ondersteunen om uit een moeilijke situatie te komen. Om te voorkomen dat mensen op straat komen te staan na een te grote huurschuld. Of om overlast in de buurt op te lossen. Dit stelt andere eisen aan het vak van woonconsulent of opzichter. Het betekent dat je moet kunnen inschatten hoe ernstig een probleem is.

Veranderende rol van een Woonconsulent

En het betekent dat je soms een ander soort gesprek moet voeren met een bewoner. Dat je problemen benoemt en luistert naar het verhaal van de bewoner om daarna te beslissen wat je te doen staat. En dan ook nog de weg moet zien te vinden in de wirwar van hulpverlenende organisaties die iets zouden kunnen betekenen voor een bewoner.

De woonconsulent die mij belde, is tevreden. De woningbouwvereniging heeft besloten om de woonconsulenten en opzichters te laten trainen in gespreksvoering en in het werken met de meldcode voor kindermishandeling. Hiermee heeft zij in ieder geval het gevoel dat ze in de toekomst beter in staat is situaties als die met de twee kleine kinderen op de juiste manier aan te pakken.
Dorine Lips is sociaal verpleegkundige en gezondheidsbevorderaar en werkt als opleidingscoördinator bij de GGD Academy van de GGD West-Brabant.