Een van de sprekers (werkzaam bij een zorginstelling) gaf een voorbeeld van eigen regie. Ze vertelde een verhaal over een man die wegens een beperking een aanpassing in zijn badkamer nodig had. Deze man (oud ondernemer, groot netwerk) kon zijn badkamer op twee manieren opknappen. Via een commerciële partij, voor  16.000 euro of via vrienden uit zijn netwerk voor een bedrag van 900 euro  (in dit geval betaalde hij alleen de door hem zelf ingekochte materialen). De man koos voor de zelfregie-variant, schakelde zijn eigen netwerk in, bespaarde het 17-voudige op kosten en had na afloop de voldoening iets zelf slim te regelen. Een prachtig voorbeeld van de eigen regie van cliënten. Ik was enthousiast. En toen kwam er van achterin de zaal een vraag:

“Maar wat als er nu iets misgaat, lekkage of zo. Wie is dan aansprakelijk? Wie ga je dan aanklagen?”

Goede vraag natuurlijk. Deze vraag toont namelijk exact aan waar het misgaat in Zorg BV Nederland. We zijn bang om de verantwoordelijkheid écht af te staan en mensen regie op hun eigen leven te geven!

Welk contract heeft u getekend de laatste keer dat u een vriend of familielid hielp bij het klussen of verhuizen of de laatste keer dat u iemand hielp met oversteken? Heeft u toen wel eerst de ik-ben-niet-aansprakelijk-clausule laten ondertekenen door degene die u hielp?

Begrijp me niet verkeerd, ik ben niet vóór het nemen van grote risico’s maar alles dichttimmeren om élk risico uit te sluiten, lijkt mij ook niet de manier.

In de ggz kom ik dit soort voorbeelden ook tegen. In gesprekken met psychologen komt vaak de hoeveelheid en uitgebreidheid van de verslaglegging aan de orde. Als ik vervolgens vraag waarom er dan precies zoveel en zo uitgebreid verslag wordt gelegd, wordt me uitgelegd hoe belangrijk het is om alles tot achter de komma vast te leggen. Als het misgaat moet je kunnen overleggen dat jij alles wel goed hebt gedaan en hebt gedocumenteerd. Als ik doorvraag wat het ergste is dat er kan gebeuren, wordt alles duidelijk. Je moet je dan verantwoorden bij de hoogste baas. Dat wil natuurlijk niemand, reageer ik begripvol, maar hoe vaak gebeurt dat dan?

Het antwoord: ‘Twee keer per jaar op 6000 man’. Aha. Dus we zitten met 6000 man alles tot in den treuren te documenteren, om te zorgen dat er twee keer per jaar het juiste standje kan worden gegeven  of kan worden voorkomen… Ik word er stil van.

Stel je nou eens voor dat al die tijd van excessief verslagleggen wordt gestoken in bijvoorbeeld een opleiding of, nog gekker, in het helpen van mensen bij het dragen van hun eigen verantwoordelijkheid. Worden we daar per saldo met zijn allen niet gelukkiger van?