In veel zaken is er een rode draad te ontdekken. Veel van onze ouders kampen met psychiatrische problematiek. Het spreekt voor zich dat dit gegeven het bieden van ontwikkelingskansen aan kinderen ernstig kan belemmeren. Veel van ‘onze’ kinderen worden mishandeld, hetzij fysiek maar vooral geestelijk. Zij zijn bijvoorbeeld getuige van huiselijk geweld (ouders die elkaar aanvliegen) of verwaarlozing. We komen bijvoorbeeld babies tegen die de hele dag voor de tv worden gezet. Ik ben niet tegen tv, maar goed voor de ontwikkeling is het niet bepaald. Een kind hoort te spelen.

De medewerkers voelen zich vaak machteloos omdat ze te weinig kunnen doen met de problemen van ouders. Als organisatie bieden wij bijvoorbeeld ook opvang voor de kinderen, bijvoorbeeld na schooltijd. Het is natuurlijk prachtig dat we kinderen een veilige plek kunnen geven waar ze ook nog kunnen leren met de eigen gedragsproblemen om te gaan. Het probleem is dat de gedragkenmerken van de kinderen voort komen uit problemen in de opvoeding. Zolang de ouders niet veranderen wordt feitelijk de situatie voor de kinderen niet beter.

De bureaucratie is omvangrijk in de jeugdzorg. Toch heeft het ook voordelen. Zo kun je in onze registratie zien dat dezelfde kinderen naarmate ze ouder worden diverse hulpvormen doorlopen. Bijvoorbeeld voor de 0-4 jarigen, de 4-6 jarigen, 6-12 jarigen, en de 12+. De kinderen komen steeds weer terug. Zolang er thuis niks verandert, blijft het kind aangewezen op een compenserend aanbod en draagt de hulpverlening niet direct bij aan het verbeteren van de omstandigheden thuis.

Wil de jeugdzorg daadwerkelijk effectief gaan werken dan is de belangrijkste uitdaging dat de Geestelijke Gezondheidszorg en de jeugdzorg de krachten gaan bundelen. Alleen op deze wijze is het mogelijk om de problemen van ouders ook aan te pakken en de mogelijkheid te creëren dat er beter opgevoed gaat worden.

Uit de onderzoeken die uitgevoerd worden naar de programma’s van Altra komt naar voren dat vooral psychische problematiek van ouders de belangrijkste factor is die de effectiviteit van een aanbod ondermijnt. Een aanbeveling die daaruit volgt is dat Altra meer contra-indicaties dient te hanteren. Hiertegen heb ik mij verzet omdat er dan geen hulp meer is voor de kinderen. Een beter antwoord is om direct samen te werken met de GGZ.

Financieringsstelsels en vermeende privacy gebonden wetgeving staat deze samenwerking feitelijk in de weg. De gerichtheid van de volwassen GGZ op de klant en het beperkte bewustzijn ook naar de kinderen van de cliënt of patiënt te kijken is een ander obstakel.

Als we er niet in slagen deze samenwerking daadwerkelijk te realiseren dan zal de jeugdzorg niet beter worden.

Jacko van der Meulen (1971) is werkzaam als regiomanager bij Altra, een organisatie voor geïndiceerde jeugdzorg en speciaal onderwijs actief in de regio Amsterdam. Zijn werkervaring ligt op het terrein van jeugdzorg, LVG problematiek en arbeidsmarktbeleid in het publieke domein.