En ditzelfde geldt voor ons allemaal. En niet alleen om af te vallen! Van alle kanten wordt ons duidelijk gemaakt dat veel professionele hulp niet meer van deze tijd is. Onbetaalbaar en onwenselijk. Wat eerst het recht op hulp van een professional was, is nu een plicht tot zorg voor elkaar geworden. Of je het nu een noodzakelijke boodschap vindt (het moet wel want de zorgkosten rijzen de pan uit) of een wenselijke (het is toch van de zotte dat we onze sores niet zelf oplossen), hij staat als een huis.
De mensen die al voor een ander zorgen, een familielid met verstandelijke beperkingen of psychische problemen, hebben nu al zonder de voorgenomen krimp van professionele hulp grote behoefte aan meer ondersteuning. En dat willen de mantelzorgers liefst uit het eigen sociale netwerk. Het vervelende is dat dit netwerk én niet zo groot blijkt te zijn én relatief weinig ondersteuning biedt bij mensen met verstandelijke beperkingen. Bij psychische problemen zijn er zelfs negatieve ervaringen, zowel met hulp vanuit het eigen informele netwerk als het professionele netwerk.
Hoe moet dat nu verder? Nog meer ‘moeder de vrouw’ inschakelen, zoals bij de bouwvakkers? Maar wie is eigenlijk die moeder de vrouw in deze situatie? Nu de arbeidsmarkt slechter wordt, mensen met kleine en tijdelijke contracten, veelal vrouwen, eerder hun werk verliezen, is terug naar het aanrecht, terug naar de zorg voor ons allen een nieuw perspectief. Maar klopt dit perspectief en willen we dat wel? Het klopt niet vrees ik. En ik wil het ook niet. De individualisering, onze ontwikkeling als individu en zeker ook de emancipatie van de vrouwen, zet door. En dat komt onder andere tot uitdrukking in de groei van de eenpersoonshuishoudens. Dit aantal stijgt de komende jaren aanzienlijk en het aantal parenhuishoudens nauwelijks.
De weg van professionele hulp, ooit een kwestie van beschaving, is op zijn retour en ‘moeder de vrouw’ dus ook. We zullen er niet alleen aan moeten wennen, maar ook moeten leren hoe we een nieuwe zorg-voor-elkaar-beschaving kunnen opbouwen. Met elkaar, binnen en buiten het gezin, met vrouwen én mannen in de rol zoals ‘moeder de vrouw’ die eens invulde.
Martijn Bool werkt als adviseur bij het programma Effectiviteit en vakmanschap van MOVISIE.
Bedankt voor je reactie. Het ging mij er om te laten zien dat een aanpak pas goed werkt als de omgeving voldoende zorg en aandacht geeft. En de uitkomst van het onderzoek naar verminderen van overgewicht bij bouwvakkers was de rol van ‘moeder de vrouw’. Mijn pleidooi is dat bij ondersteuning van mantelzorgers de zorgzaamheid van iedereen nodig is.
En als het over overgewicht gaat, is een aanpak die echt kijkt naar wat werkt en wat niet een veel beter idee dan ‘moeder de vrouw’! Niet alle overgewicht leidt tot dezelfde (mate van) problemen, het algemene beleid richting mensen met overgewicht zorgt voor stigmatisering en werkt vaak averechts… Ook bij bouwvakkers.