1. Actief luisteren en valideren van gevoelens

Onderzoek toont aan dat het erkennen en begrijpen van gevoelens zonder ze te minimaliseren het gevoel van verbondenheid vergroot en psychisch welzijn ondersteunt. Neem hier goed de tijd voor; plan een afspraak met deze cliënt niet tussen de bedrijven door. 

• Gebruik open vragen zoals: “Wil je me vertellen hoe je je voelt?” of “Wat zou je op dit moment kunnen helpen?”
• Vermijd het bagatelliseren van gevoelens. Teksten als: “Het valt vast mee” of het direct aandragen van oplossingen “Misschien moet je gewoon wat vaker naar buiten” kun je beter vermijden. Zorg eerst dat iemand zich begrepen en gehoord voelt. 
• Gebruik parafraseren en reflectief luisteren: “Ik hoor dat je je erg moe en leeg voelt. Dat klinkt zwaar.”
  

  2. Bied praktische, laagdrempelige ondersteuning

Als je depressieve klachten ervaart, kun je moeite hebben met het uitvoeren van dagelijkse taken, wat leidt tot meer stress en zelfverwijt. Soms schamen mensen met een depressie zich hier zelfs voor. Praktische ondersteuning kan helpen om gevoelens van hulpeloosheid te verminderen.

• Bied aan om samen eenvoudige taken te doen, zoals een korte wandeling maken of boodschappen doen. Als iemand niet in staat is dit te doen, overweeg dan om een taak tijdelijk over te nemen. 
• Stimuleer kleine, haalbare acties in plaats van grote gedragsveranderingen. “Zullen we samen even buiten een frisse neus halen?” kan laagdrempeliger zijn dan “Je zou echt meer moeten bewegen.” Soms is uit bed komen al een prestatie op zich. 
• Wees aanwezig zonder druk uit te oefenen; zo voelt iemand zich op een vrijblijvende manier gesteund.
  

  3. Creëer een veilige en oordeelvrije omgeving

Mensen met een depressie hebben vaak het gevoel dat ze beoordeeld of niet serieus genomen worden, wat hun isolement vergroot. Als sociaal werker kun je ze het gevoel geven dat hun gevoelens er mogen zijn en dat gevoelens van schaamte onterecht zijn. 

• Wees je bewust van subtiele signalen van oordeel in je taalgebruik en lichaamstaal. Vermijd bijvoorbeeld een vragende of sceptische toon bij uitspraken als: “Waarom voel je je zo?” Met die woorden kun je iemand het gevoel geven dat er een legitieme reden moet zijn dat zij zich zo voelen. 
• Erken gevoelens zonder ze te relativeren: “Ik kan me voorstellen dat het moeilijk voor je is.” Pas hier wel mee op, benoem dit alleen als je je echt kunt voorstellen dat iemand zich zo voelt. Anders schiet deze zin zijn doel voorbij. 
• Wees geduldig en respecteer de grenzen van de cliënt. Dwing hen niet om te praten als ze daar nog niet klaar voor zijn.
  

  4. Houd contact en wees consequent aanwezig

  Depressie zorgt ervoor dat mensen zich sociaal terugtrekken. Dit betekent echter niet dat er geen behoefte is aan contact. Laat hen dan ook weten dat de deur open staat en ook als iemand contact afhoudt: geef niet op.

• Stuur af en toe een kort bericht zonder druk op een reactie: “Geen zorgen als je niet wilt praten, maar weet me te vinden als je wel behoefte hebt aan contact.”
• Maak gebruik van geleidelijke betrokkenheid: start met kleine contactmomenten en bouw dit op als de persoon daarvoor openstaat.
  

  5. Stimuleer hulp zonder te pushen 

Er zijn veel initiatieven voor mensen met een depressie, soms is het fijn om hulp te zoeken buiten de vaste hulpverleners om. 

• Informeer subtiel over opties: “Veel mensen vinden het fijn om met een professional te praten, zou je daar open voor staan?”
• Bied praktische ondersteuning, zoals helpen bij het maken van een afspraak of meegaan naar een eerste gesprek.
• Respecteer iemands autonomie. Als iemand niet klaar is voor hulp, blijf dan beschikbaar en laat weten dat ze altijd op je terug kunnen komen.