Hans Bellaart, Coördinator Portaal Kennisplatform Integratie & Samenleving: ‘Er wordt ook wel gesproken over “witte woede”. Deze term verwijst naar bewoners die langer in Nederland wonen en boos zijn over de aantasting van de Nederlandse cultuur door de komst van migranten en vluchtelingen. Maar het zijn het niet alleen witte Nederlanders die boos zijn. Daarom spreken we over “boze burgers”.’

Verliesgevoelens

Uit onderzoek van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) blijkt dat veel burgers deze boosheid voelen. Bellaart: ‘In dit onderzoek zijn alleen burgers met een Nederlandse achtergrond bevraagd. Zij hebben het gevoel dat ze zeggenschap verliezen en dat hun eigen cultuur en identiteit bedreigd worden door migranten en vluchtelingen.’ Deze verliesgevoelens komen volgens het onderzoek voor bij 68 procent van de lager- of middelbaar opgeleiden, 43 procent van de hoger opgeleiden, 90 procent van de PVV-stemmers, 70 procent van de VVD-stemmers en 60 zestig procent van de SP-stemmers.

Het debat verhard

Volgens Bellaart zijn boze burgers niet nieuw, maar de boosheid verandert wel. ‘Dit probleem speelt al langer. In eerste instantie kwam het vooral voor in volksbuurten. Maar dat is veranderd. Het debat wordt harder. Dat heeft te maken met de aantallen migranten die naar Nederland komen, met de angst voor aanslagen en met het feit dat tweede en derde generatie migranten steeds sterker voor zichzelf opkomen. Daarbij hebben mensen tegenwoordig, dankzij de grote opkomst van social media, het gevoel dat ze alles mogen zeggen. De politieke correctheid is afgelopen en de polarisatie neemt toe.’

Uitzwaaidag

Voorbeeld hiervan is bijvoorbeeld het een evenement dat werd aangemaakt op Facebook: de Uitzwaaidag voor Sylvana Simons. Zij is één van de grootste critici van Zwarte Piet en als tegengeluid werd een evenement aangemaakt om Simons op 6 december uit te zwaaien. Moet Zwarte Piet weg? Dan Sylvana ook was de gedachte. Binnen enkele dagen gaven 42.000 mensen aan bij het fictieve evenement te willen zijn.

Lou Repetur, senior projectleider bij Movisie: Sociaal professionals zijn in staat voortijdig te signaleren. Vanuit hun kennis en expertise. dat leidt ertoe dat er, met de goede sociaal professionals in het veld, minder polarisatie zal zijn.’ Lees meer >>

Politiek

Bellaart: ‘Ook in de politiek zie je de polarisatie terug. Aan de ene kant wordt de PVV steeds groter, maar ook DENK en Artikel 1 van Sylvana Simons, partijen die zich juist inzet voor de rechten van migranten, krijgt steeds meer aanhangers. En de verhouding tussen deze groepen staat op scherp.’

Stereotype

Wat kun je doen om boze burgers minder boos te maken? Volgens Bellaart is het van belang om eerst na te gaan waar mensen precies boos over zijn. ‘Iedereen maakt zich zorgen als er een azc in zijn achtertuin komt. Ga met die zorgen anders om dan met mensen die stereotype beelden hebben of bijvoorbeeld sowieso heel wantrouwend zijn naar overheid.’

Signaleren

Om na te gaan welke inwoners boos zijn en waar ze precies boos over zijn, is het van belang dat er meer aandacht komt voor signalering. Bellaart: ‘Verschillende professionals, zoals wijkagenten, jongerenwerkers en leden van wijkteams krijgen wel signalen, maar delen die nog niet. Het is een taak van de gemeente om deze signalen centraal op te vangen. Dat gebeurt nu te weinig waardoor de boze burgers niet voldoende in beeld zijn en er ook niets mee wordt gedaan.’

Probleem centraal

Worden er door professionals signalen opgevangen? Dan is het volgens Bellaart goed om het probleem integraal aan te pakken. ‘Betrek meerdere beroepsgroepen, zoals opbouwwerkers en politieagenten, erbij en zeker ook de bewoners. Ga met hen in gesprek. Niet om begrip bij elkaar te kweken, maar om samen het probleem aan te pakken. Benader hier niet de meest boze burgers voor, maar kies de burgers die nog nuances zien. Als je met die groep kunt samenwerken om gezamenlijke problemen op te lossen in kleinschalige projecten, kun je een olievlek creëren die zich langzaam verspreid over de wijk en zo de polarisatie tegengaat.’

Lees hier het hele rapport Boze Burgers van Kennisplatform Integratie & Samenleving.