Door Veronique van der Waal – Theus de Beer heeft griep en zijn

hondje Terry moet nodig worden uitgelaten. De buren links van hem kan hij niet

vragen, die zijn met vakantie. Het jonge stel aan de andere kant werkt fulltime

en is dus ook niet thuis. Gelukkig is in Waddinxveen, waar De Beer woont, sinds

een half jaar de Burenhulpcentrale actief.

Hij belt naar de centrale en laat via een keuzemenu weten dat hij hulp

nodig heeft voor het uitlaten van de hond. Een paar tellen later wordt De Beer

doorverbonden met de familie Verbree, die twee straten verderop blijkt te wonen.

Dochter Kristel heeft wel even tijd en tien minuten later kan Terry opgelucht

zijn plasje doen.

ContactladderDe Burenhulpcentrale is een idee van Rob

Bos, werkzaam bij Psychosynthese adviesgroep in Utrecht. Het fenomeen burenhulp

bestaat al lang, maar is in de vorm van de Burenhulpcentrale in een nieuw jasje

gestoken. ‘Drie jaar geleden was ik betrokken bij het opstellen van een

wijkontwikkelingsplan voor Leiden Zuid West. We waren op zoek naar manieren om

de sociale cohesie te versterken. De nadruk lag daarbij op de eigen

verantwoordelijkheid van de bewoners. De overheid legt hier de laatste jaren ook

steeds meer de nadruk op: mensen moeten tegenwoordig van alles. Maar het is

juist dat ‘moeten’ waar ik moeite mee heb’, zegt Bos. ‘Alles wordt beslist over

de hoofden van de mensen waar het om gaat. Zij moeten van alles, maar waarom

worden de potenties van mensen zelf niet aangesproken? De behoefte om iets voor

een ander te doen is van alle tijden, maar niet van elk moment.’

De overtuiging van Bos wordt gestaafd met de ‘contactladder’, die het

Verwey Jonker Instituut ontwikkelde en testte in Leiden Zuid West. ‘We hoopten

hiermee inzicht te krijgen in de praktijksituatie’, zegt Bos. ‘Met de

contactladder hebben we gevraagd welke contacten mensen in de buurt hadden, en

hoe ze zelf zouden willen dat die waren. Zo wilden we erachter komen wat de

mensen zelf wilden en welke interventies aansloten bij hun behoeften. Als uit de

contactladder was gebleken dat de huidige en gewenste situatie hetzelfde was,

waren we natuurlijk klaar geweest. Maar er bleek wel degelijk een hiaat te

bestaan. Van de wijkbewoners gaf 20 procent aan wel eens een handje toe te

steken of zelf gebruik te maken van burenhulp. Opvallend was dat 30 procent best

wel iemand zou willen helpen, maar niet wist wie of hoe.’

Andere tijdenVorig jaar zomer ging het

Utrechtse adviesbureau daarom van start met het ontwikkelen van de

Burenhulpcentrale. Voor het slagen van het project bleek vooral de

benaderingswijze van groot belang. Uit de contactladder was namelijk naar voren

gekomen dat mensen hun buren of wijkgenoten best willen helpen, zolang het maar

geen verplichting wordt. Bos vindt dat niet meer dan logisch.

‘Burenhulp is van alle tijden, maar niet meer van elk moment. De tijden

zijn veranderd. Zo zijn er tegenwoordig veel minder mogelijkheden om een praatje

te maken of om te horen wanneer iemand hulp nodig heeft. Vroeger waren daar

kerken en verenigingen voor. Daarbij komt dat mensen tegenwoordig veel vaker

verhuizen en dus niet altijd weten wie er allemaal in hun straat of wijk wonen.

Bovendien is iedereen druk. Als iemand toch al van plan was om naar de

supermarkt te gaan, wil hij vaak best een boodschapje voor een ander meenemen.

Maar als hij een rotdag heeft gehad op zijn werk en blij is dat hij eindelijk

met een glas wijn thuis op de bank zit, wil hij niet ook nog eens iemand

‘moeten’ helpen. Dat is de kracht van de Burenhulpcentrale. De ene keer help je

iemand en een andere keer zeg je “nee”.’ Lees het hele artikel in

Zorg + Welzijn Magazine nummer 11, 7 november 2007