Door Esther van Andel – Dat zegt Marthijn Laterveer, plaatsvervangend directeur en woordvoerder van de Landelijke Organisatie Cliëntenraden (LOC). ‘Het is geen verplichting van Bussemaker. Wij hopen dat de Vereniging van Nederlandse Gemeenten zich actief opstelt, want er zijn grote indicatieverschillen.’ (Foto: Jet Bussemaker)

Probleemgebieden
Maar de VNG laat het openbreken van de contracten volledig over aan haar leden. Overigens vindt de vereniging het woord ‘probleemgebieden’ van Bussemaker een discutabele term. ‘Want wanneer is er sprake van echte problemen?’, vraagt woordvoerder Frea Broekman zich af. ‘Gemeenten en thuiszorginstellingen zijn zelf verantwoordelijk om contact met elkaar te zoeken.’

Wijze van indiceren
Wat betreft het indiceren doen de meeste gemeenten dit per telefoon. De LOC pleit er echter voor om de indicaties via huisbezoeken te doen. ‘Wanneer de indicatie gedaan wordt door middel van een huisbezoek, wordt veel meer ‘zware’ hulp toegewezen’, stelt Laterveer.

Kwestie van tijd en personeel
Frea Broekman van de VNG zegt daarop: ‘Dat nemen we ter kennisneming aan. Gemeenten kunnen zelf afwegen of zij indiceren per telefoon of huisbezoek. Tijdens de telefonische indicatie worden dezelfde vragen aan de cliënt gesteld als tijdens het huisbezoek. Deze manier is niet per se slechter. Bovendien kost indiceren via huisbezoeken de gemeenten meer tijd, geld en personeel. Zij moeten dan wel over dat personeel beschikken.’

Pleiten voor huisbezoek
In brieven aan gemeenten vroeg de LOC in 2007 niet per telefoon te indiceren. Ook heeft de organisatie dit aangekaart bij het ministerie van VWS. Laterveer: ‘We zien dat ouderen niet goed voor zichzelf (kunnen) opkomen. Dat horen we van cliëntenraden en maken ons daar erg zorgen over. Gemeenten zeggen hierop dat ze geen klachten binnenkrijgen over de wijze van indicatiestelling. Maar ze vergeten dat het hier om een groep gaat die sowieso al weinig klaagt.’ Het Meldpunt (her)indicatie bevestigt de ontevredenheid van cliënten over de indicaties, schreef Zorg + Welzijn eind januari.

Uurtarieven
Uit angst voor het verliezen van marktaandeel of het mislopen van contracten hebben sommige thuiszorginstellingen sinds de invoering van de Wmo – januari 2007 – met gemeenten uurtarieven afgesproken die (vaak) onder de kostprijs liggen. ‘Het herzien van de contracten is een lokale afweging’, zegt Broekman. ‘Veel gemeenten – met name in Noord-Holland – doen dat al, bijvoorbeeld wanneer thuiszorginstellingen in de problemen zitten. Ze kijken of het nodig is indicaties te wijzigen. Op die manier zoeken gemeenten naar oplossingen.’

Druk zetten
De LOC gaat de VNG en werkgevers vragen om aan de oproep van Bussemaker gehoor te geven. Daarbij confronteert de LOC de organisatie met de indicatieverschillen bij huisbezoeken en telefonische indicaties. Werkgeversorganisatie Actiz liet weten bereid te zijn om de contracten open te breken, mits instellingen en cliënten daar beter van worden.