We moeten buurtbewoners, als zij dat willen, de kans geven om dingen zelf te doen, stelt Tanamal in haar initiatiefnota over buurtrechten. Buurtbewoners die samen hun wijk willen verbeteren, lopen tegen verschillende dingen aan: bureaucratie, allerlei procedures, trage besluitvorming, ambtenaren die niet willen helpen en onvoldoende mogelijkheden om samen in de buurt iets te organiseren.

Buurtrechten

‘Nog niet iedere gemeente geeft de ruimte om buurtbewoners invloed te laten hebben op hun eigen leefomgeving’, zegt Tanamal. Met buurtrechten kunnen buurtbewoners dat wel en kunnen ze ook anderen stimuleren om iets te doen voor hun wijk. Zo vindt ze dat een buurtcollectief bijvoorbeeld moet kunnen meedoen in aanbestedingen. Wanneer je als groep wijkbewoners vindt dat je een publieke dienst in jouw buurt beter kan uitvoeren, zoals bijvoorbeeld een afvalophaaldienst, dan moet je kunnen meebieden op het uitvoeren van deze dienst.

Buurthuis

Een buurt zou als eerste moeten kunnen bieden op maatschappelijk land- en vastgoed. Wanneer een wijkorganisatie, club of vereniging bijvoorbeeld een buurthuis in zelfbeheer wil overnemen, moet de gemeente daarvoor open staan. Ook zou de gemeenschap het recht moeten hebben om een ontwikkelingsplan te maken voor de ontwikkeling van de wijk. Zo krijgen ze invloed op waar nieuwe woningen en kantoren gebouwd worden en hoe die eruit gaan zien.

Buurthuizen hebben de afgelopen decennia heel wat te verstouwen gekregen. En dat heeft niet bijgedragen aan een goede beeldvorming bij beleidsmakers. Zij denken nog steeds dat er vooral gekaart en gekletst wordt. Lees hier meer >>

Zorg

Tanamal wil graag dat gemeenten starten met buurtrecht-experimenten om te zien wat er nodig is voor buurtinitiatieven om de zorg, welzijn en leefbaarheid in de buurt te verbeteren. Zo worden wijken en buurten weer van hun bewoners, aldus het Tweede Kamerlid.

Actieve bewoners

Het Landelijk Samenwerkingsverband Actieve bewoners (LSA) spreekt van een spannende dag. Het LSA pleit al vier jaar voor buurtrechten om buurtbewoners meer zeggenschap te geven over hun eigen buurt. ‘Nu de overheid veel moet bezuinigen en er steeds duidelijker en meer wordt ingezet op burgerkracht en burgerverantwoordelijkheid zien ook overheden zelf dat de verhoudingen scheef zijn’, zegt de vereniging.

Buurthuis

Zo zijn er burgers die lijdzaam toezien hoe hun buurthuis wordt wegbezuinigd, terwijl ze het zelf zouden willen en kunnen overnemen. Ook vindt de LSA het vreemd dat er bij bestemmingsplannen vaak niks aan bewoners wordt gevraagd, terwijl zij de eerste belanghebbenden zijn. Het samenwerkingsverband heeft daarom een pakket buurtrechten uitgeschreven waarmee burgerinitiatieven worden gestimuleerd.

Lokaal initiatief

De Kamer waardeert het dat er veel burgerinitiatieven zijn, maar vindt dat dit van onderop en op lokaal niveau moet worden georganiseerd en aangejaagd. Maar ze willen er geen verplichting bij, want sommige mensen kunnen niet meedoen met hun buurt of hebben er geen tijd voor. De partijen roepen minister Plasterk (Binnenlandse Zaken) wel op meer werk te maken van ruimte voor lokale projecten.