Buurthuizen leiden de afgelopen jaren een kwijnend bestaan door bezuinigingen op het welzijnsbudget door gemeenten. Veel bewoners hebben het initiatief genomen om het buurthuis zelf te beheren. En met succes, zo blijkt uit een quickscan van het Landelijk Samenwerkingsverband Actieve bewoners (LSA) onder twintig middelgrote en grote Nederlandse gemeenten.
In de wijk
In ongeveer de helft van de 20 onderzochte gemeenten hebben bewonersgroepen buurthuizen zelf overgenomen, of ze zijn in een vergevorderd stadium. Het gaat om traditionele buurthuizen, maar ook om initiatieven waarbij bewoners “ontmoeting in de wijk” organiseren. Bijvoorbeeld een wijkonderneming die een leegstaande basisschool voor de buurt exploiteert.
Marcel Ham en Jelle van der Meer onderzochten de doe-democratie en bezochten daarvoor een groot aantal burgerinitiatieven. ‘Hetzelfde project kan in het ene dorp heel goed werken en in het andere dorp helemaal niet van de grond komen.’ Lees meer>>
Buurthuis
Volgens Ties de Ruijter, directeur van het LSA, zijn buurthuizen die door de gemeente of door grote welzijnsinstellingen worden gerund ‘niet meer van deze tijd’. ‘Bewoners willen zelf baas zijn in het eigen buurthuis, dat merken we bij ons project Beheer je buurthuis. Maar daar moeten ze wel de ruimte voor krijgen. Wij zijn blij dat de overheid wakker is geworden.’
Zelfbeheer
Opmerkelijk is dat de gemeenten de initiatieven van bewoners voor zelfbeheer ook vaker faciliteren. Door informatie te geven over kosten en onderhoud van het gebouw, of over spelregels voor overname. En zelfs door de overname deels financieel te ondersteunen met tijdelijke subsidie of een deel van het wijkbudget.
Behoud van ontmoetingsplekken zoals buurthuizen is cruciaal voor buurtbinding en het smeden van sociale netwerken. Nu sociaal werk minder uren kan besteden aan beheer, is het cruciaal dat bewoners taken zelf gaan doen.
Het blijft als gemeente wel zaak vooraf te inventariseren of de verschillende groepen bewoners naar behoefte mee kunnen doen en hun plek vinden in een buurthuis. De ene burger is nu eenmaal handiger en mondiger dan de andere. Kwetsbare burgers hebben soms juist een stem of duwtje nodig van sociaal werk, wijkverpleegkundigen enz.
Zoals in het laatste stukje van dit artikel staat: samenwerken in de wijk blijkt toch vaak het best te werken. Buurthuizen worden vaker deels gerund door bewoners, maar sociaal werkers ondersteunen bijna altijd op de achtergrond. Hun rol ligt bv in structuren en bemiddelen. Gemeentelijke financiering blijft ook noodzaak. Zie ook de blog van Marijke Vos, voorzitter MOgroep http://www.mogroep.nl/scrivo/asset.php?id=1237570