In de afgelopen 25 jaar zijn veel voorzieningen uit dorpen en wijken

verdwenen. Concurrentie van grote supermarktketens, de leegloop van

plattelandsgebieden, het had allemaal zijn weerslag op de dynamiek van het

dorps- of gemeenschapsleven. (Foto Victor van Breukelen)

Winkels en postkantoren sloten hun deuren en ook openbaar vervoersbedrijven

trokken zich uit kostenoogpunt terug. De kleine buurtsuper deed vaak als laatste

het licht uit, wanneer bewoners hun boodschappen met de auto in de stad of het

dorpscentrum gingen halen.

Met het verdwijnen van de lokale supermarkt verdween ook een belangrijke

ontmoetingsplek. Sociale bezigheden als een praatje maken en nieuwtjes

uitwisselen in de winkel behoorden tot het verleden. Vooral veel oudere en

minder mobiele bewoners moesten hun ‘loopje’ missen en liepen het risico te

vereenzamen.

Onderschat fenomeenHet lijkt erop dat er nu een

tegenbeweging op gang komt. De leefbaarheid van dorpen krijgt een nieuwe impuls

met de komst van ‘buurtsupers met een sterretje’, zoals ze door Astrid van der

Kooij en Wiebe Blauw van MOVISIE worden genoemd. Op tal van plaatsen in het land

worden er – zij het mondjesmaat – initiatieven ontplooid voor het (her)openen

van een buurtsuper. Deze initiatieven zijn afkomstig uit verschillende hoeken en

ook de aanpak verschilt per geval.

Zo zijn er bijvoorbeeld bewoners of vrijwilligers (bijvoorbeeld

gepensioneerden) die een buurtsuper beginnen. Ook zijn er zorginstellingen, die

mensen met een verstandelijke handicap inschakelen voor de dagelijkse

werkzaamheden en hen op deze manier een nuttige dagbesteding bieden. In sommige

van die buurtsupers werken ook mensen met een uitkering.

De buurtsuper is volgens Van der Kooij en Blauw een waardevol, maar

onderschat fenomeen. ‘Een buurtsuper met een sterretje heeft op veel terreinen

positieve effecten’, legt medewerker Leefbaarheid Astrid van der Kooij uit. ‘Er

komen zoveel ontwikkelingen in samen, dat we het alleen maar kunnen

aanmoedigen.’

Wiebe Blauw, gespecialiseerd in vrijwilligerswerk, omschrijft de buurtsuper

als een niet-commerciële supermarkt. ‘Het is natuurlijk een vereiste om zakelijk

te draaien, maar het gaat niet primair om het hebben van een florerende winkel.

Een buurtsuper heeft een sociale functie. Het is een plaats waar vooral ook

ouderen en bewoners die minder goed ter been zijn, dichtbij huis hun dagelijkse

boodschappen doen.’

‘Het is een ontmoetingsplek waar dorps- of buurtbewoners elkaar kunnen

treffen. Vaak biedt de buurtsuper ook een nuttige dagbesteding voor

gehandicapten, langdurig werklozen of vrijwilligers. Het is kortom een

bindmiddel voor het sociale dorpsleven.’

Het gehele artikel is te lezen in Zorg + Welzijn Magazine 4, april

2007. Drie maanden na publicatie wordt het op de website

geplaatst.