Door Wilma Vorselman – ‘Tijdens een feestje schaam ik me kapot met die “brommer” bij me.’ Willem Hooftman (63) kan de humor wel inzien van zijn situatie. Met die ‘brommer’ doelt hij op het geluid van zijn mobiele pomp die het wondvocht aan zijn voet moet afzuigen. De diabetespatiënt hield vorig jaar na het hardlopen een open blaar over die niet wilde helen. Een medewerkster van het Buurtzorgteam Zutphen-Zuid ontdekte een ontsteking. Hooftman heeft een operatie ondergaan en sindsdien komt Buurtzorg nog een keer per week langs voor controle. ‘Laatst ging de pomp midden in de nacht kapot. Aangezien het niet levensbedreigend was, heb ik ’s morgens vroeg pas gebeld. Marion stond meteen op de stoep en is de hele dag bezig geweest om dat ding weer aan de praat te krijgen. Niets dan lof voor het Zutphense Buurtzorgteam.’

Geen hiërarchie
Willem Hooftman is een van de cliënten waar Marion ter Steege regelmatig een bezoek aflegt. Vorig jaar maart startte ze samen met vier oud-collega’s een Buurtzorgteam in Zutphen-Zuid. ‘Ik was het productief denken bij mijn vorige werkgever beu. Het draaide alleen maar om een zo goedkoop mogelijke zorg. Dat ging ten koste van de kwaliteit. Bij het wekelijkse overleg kwamen vooral veel cijfers via de manager op tafel; voor het bespreken van de cliënten was nauwelijks tijd. De tegenwerking van het management, het gebrek aan overleg met collega’s, de hokjesgeest, de stress, ik was murw geslagen.’ Ter Steege vond het plezier in haar werk als ziekenverzorgende terug in het Buurtzorgteam. Geen hiërarchie, iedereen is gelijk. Vier wijkverpleegkundigen, vier ziekenverzorgenden en een verpleegkundige; hoog opgeleid personeel, dat meerdere medische handelingen bij zorgbehoevenden kan verrichten. Wondverzorging, medicijnen toedienen of wassen, maar ook het intakegesprek ligt bij één persoon. Dat scheelt veel tijd, want dan hoeft niet voor iedere taak een andere zorgverlener op te komen draven.

Flexibiliteit en rust
Al sinds jaar en dag ontvangt mevrouw Ouderdorp-Frielink thuiszorg. Het begon in de jaren zeventig met een gebroken knie, waardoor ze maandenlang aan bed gekluisterd was; jaren later kwam kanker om de hoek kijken. ‘Maar nu gaat het best goed’, zegt de 73-jarige suikerpatiënte optimistisch. ‘Ik kan bijna alles zelf, mijn dochters houden echter graag een vinger aan de pols.’ Vrijwel elke ochtend komt een medewerkster van het Buurtzorgteam ‘op de koffie’, zoals mevrouw Oudendorp het noemt. Ze woont alleen en dan is een beetje aanspraak best gezellig, erkent ze. ‘Dan is het des te plezieriger als Patries de tijd voor me kan nemen. Toen ze nog bij haar vorige werkgever in dienst was, zat ze toch regelmatig op de klok te kijken.’

Het Buurtzorgteam maakt zelf de werkroosters. Daarmee worden managementkosten bespaard en is er meer tijd voor de hulpbehoevenden. ‘Bij grote organisaties moet je zo min mogelijk uren zorg leveren, anders wordt het te duur’, is de ervaring van Ter Steege. ‘Bij ons hoeft dat niet, we nemen gewoon de tijd en rust die nodig is. Dat scheelt een hoop stress. Natuurlijk moet je binnen de grenzen van de indicatie werken, maar er is meer flexibiliteit en meer tijd voor cliëntenoverleg.’ De locatie van de overlegruimte vindt Ter Steege echter verre van ideaal, midden op een industrieterrein, ver verwijderd van de wijken waar ze actief zijn. ‘We zijn op zoek naar huisvesting in de woonwijk. Dan kunnen we ook een inloopspreekuur houden. Een ruimte naast een huisarts zou mooi zijn. Dan ga je eigenlijk terug naar zoals het ooit was: de huisarts en de wijkzuster onder één dak.’
‘In het begin hebben we flink moeten lobbyen bij de Zutphense huisartspraktijken en poliklinieken om ons bestaan kenbaar te maken, maar toen ze eenmaal een positieve ervaring met Buurtzorg hadden, ging het balletje rollen en verwezen ze patiënten naar ons door. Zo kwamen we bij een cliënt die voortdurend problemen had met zijn stoma. We vergezelden hem naar de specialist in het ziekenhuis om een oplossing te zoeken. Dat kon de stomapatiënt zeer waarderen en wij hoorden de medische informatie uit de eerste hand. Of die alleenstaande vrouw zonder familie en vrienden. We namen haar mee naar de supermarkt, zodat ze eens onder de mensen kwam. Bij mijn vorige werkgever was voor dit soort acties meestal geen tijd.’

Lees verder in Zorg + Welzijn Magazine nummer 5, mei 2009.

Bron: Foto: ANP/Koen Suyk