Eind 2007 had ik samen met een collega een gesprek met een Dorpsorganisatie in een gemeente in de provincie Drenthe. De vraag was: “Kunnen jullie ons begeleiden bij het maken van een toekomstvisie voor ons dorp”? In de visie moet worden verwoord wat de bewoners nu van het dorp vinden en wat hun wensen zijn over tien jaar.

Bemoeizorgen is gespecialiseerd zijn in generalisme. Je moet handig zijn in contact maken en contact houden, je weg weten in de sociale kaart en de sociale wetgeving. Je moet formulieren in kunnen vullen en af en toe een oogje toe kunnen knijpen. Opruimen, schoonmaken, de weg kunnen vinden, een beetje kunnen ritselen en bovenal een goed netwerk van peopletjes bij de diverse instellingen hebben.

Het leek allemaal zo prachtig: een restaurant mede gerund door mensen met verstandelijke beperkingen, een luxe hotel of zelfs een complete zorgboulevard met allerlei bedrijven die ook de rijkere patiënt bedienen. Zorgondernemers timmerden het afgelopen decennium aan de weg om de zorgvernieuwing nieuwe impulsen te geven en niet meer uitsluitend afhankelijk te zijn van de overheid.

In 2007 was er een conferentie over armoede in Drenthe. De winnares van de voorleeswedstrijd voor jeugd las een verhaal voor. Kees Opmeer, jeugdboekenschrijver, schreef een fictief verhaal. Op de conferentie zat het meisje in een grote mooie stoel en las voor. De zaal viel stil. Dit was dus de manier om beleidsmakers en professionals te doordringen van de realiteit van relatieve armoede bij kinderen!

De komst van de Wmo heeft het vrijwilligerswerk volop in de schijnwerpers gezet. Dat is mooi. Toch maak ik mij ook zorgen. Ik weet niet zo goed hoe ik het moet uitleggen. Kijk, vrijwilligerswerk doe je vrijwillig. Dat doe je omdat je ermee opgroeit, omdat het op jouw pad komt, omdat je er lol aan beleeft, omdat je een handje wil helpen. En natuurlijk is het dan logisch dat er op je wordt gerekend. De kids van de tennisclub rekenen erop dat jij gaat rijden, de ouderen van de soos rekenen erop dat jij komt om de bingoballen te laten draaien.

In de flat waar we de aanpak van ons leefbaarheidsproject uitproberen, zijn onlangs huisbezoeken van start gegaan. Die bezoekjes moeten een beeld geven van de sfeer in de buurt en in hoeverre bewoners hulp nodig hebben. Al snel ontdekten we wat voor mensen er achter de voordeur leefden. Door hun verhalen kwam niet alleen de werkwijze in een ander licht, maar ook onze houding. We herontdekten namelijk oude menselijke waarheden. Het begon met een Delfts Blauw tegeltje.

Pas was ik een paar dagen in Xian. Voor steeds meer westerse toeristen een bekende plek vanwege het Qin-Terracotta leger en meer herinneringen aan Tang, Ming en Qing dynastieen. Ik zag een schitterende moskee, 1200 jaar oud. Mocht niet in het bidgedeelte, ook al deed een Iraanse, kennelijk belangrijke, bezoeker veel moeite daarvoor. Toch een hele lastige kwestie: Islam en vrouwen, vond hij ook.

Als adviseur in de sector welzijn ben je voortdurend bezig met ‘stimuleren’. We richten ons niet op harde targets als omzet of bezoekersaantallen maar op begrippen als participatie en bewustwording. De doelgroep waar we ons op richten is daarbij heel breed; de burger. Als je dus niet oppast ben je met een vaag doel op een vage manier een vage doelgroep aan het benaderen.

Het kabinet denkt na over onorthodoxe maatregelen om de crisis het hoofd te bieden. In de politieke afwegingen tussen 'Uruzgan', onderwijs, veiligheid, ambtenarij en zorg, zullen zonder twijfel ook de AWBZ en WMO aan bod komen. Nieuwe bezuinigingen komen er aan: lagere vergoedingen, hogere eigen bijdragen en een verkleind aanbod van collectief bekostigde voorzieningen.

2007. Victor is een van mijn leerlingen in groep 6. Hij is vaak niet op school. We weten niet of hij dan ziek is, of spijbelt, want hij wordt niet afgemeld door zijn ouders. Zijn klasgenoten vinden het wel rustig zó. Als Victor er is, is er ruzie en onrust in de klas.