Vooral in 2011 en 2012 is het aantal mensen en huishoudens die in armoede zijn gevallen sterk toegenomen. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek, die de lage inkomensgrens hanteert om armoede te meten, hadden in 2012 zo’n 664.000 huishoudens kans op armoede afgemeten aan hun – lage – inkomen. Dat zijn 150.000 huishoudens meer dan in 2011. Gemeten naar het toereikend inkomen (voor dagelijkse levensbehoefte) verkeerden 550 duizend huishoudens in 2012 onder het toereikend-criterium. De risicogroepen: kinderen, bijstandsontvangers, alleenstaande moeders en migranten.

Kans op armoede

Dat blijkt uit het Armoedesignalement 2013, dat het CBS en het Sociaal- en Cultureel Planbureau gezamenlijk uitgeven. Het CBS beschrijft vooral de kans op armoede onder huishoudens op basis van het (te) laag inkomen criterium. Het SCP beschrijft armoede op grond van het niet-veel-maar-toereikend- criterium en hanteert een normbedrag voor vereiste uitgaven voor voedsel, kleding, wonen en sociale participatie. In 2012 hadden bijna 2 miljoen mensen een inkomen onder het toereikend-criterium, dat is 7,6 procent van de bevolking.

Hoge werkloosheid

Minister Lodewijk Asscher van Sociale Zaken vindt de toenemende armoede zorgelijk. In een radio-interview wees Asscher ‘dramatisch hoge werkloosheid’.  ‘Als iemand zijn baan verliest, heeft dat een enorm effect op zijn inkomen’, aldus de minister. Asscher wees erop dat staatssecretaris Jetta Klijnsma van Sociale Zaken bezig is de armoede onder kinderen aan te pakken. Volgend jaar is er 80 miljoen euro extra beschikbaar voor armoedebestrijding. De jaren erna loopt dat op tot 100 miljoen.

Voedselbank

De vereniging van Voedselbanken Nederland is ‘helemaal niet verbaasd’ over de cijfers. ‘Dit ligt precies in lijn met wat we bij de lokale voedselbanken zien’, aldus een woordvoerder. Voedselbanken Nederland telde in september nog 140 banken. Inmiddels zijn daar alweer zes bijgekomen. Op sommige plekken melden zoveel nieuwe mensen zich aan, dat zij op een wachtlijst komen. Opvallend is dat sinds kort ook veel ZZP’ers en winkeliers zich melden. ‘Voorheen ging het vooral om mensen die bijvoorbeeld arbeidsongeschikt waren geraakt, of een scheiding achter de rug hadden.’

Schuldhulpverlening

De koepel van organisaties voor schuldhulpverlening, NVVK, zegt dat schuldhulpverleners dagelijks bij de loketten zien ‘hoe de armoede zich verdiept en verbreedt en hoe een steeds bredere groep het niet meer trekt,’ reageert voorzitter Joke de Kock. Vaste lasten nemen vaak zo’n grote hap uit het huishoudbudget, dat er onvoldoende geld overblijft en geleend moet worden. Voor terugbetalen is echter helemaal geen ruimte. Ook producenten en dienstverleners spelen een rol, vindt De Kock. ‘Zij moeten alert zijn op de wijze waarop ze verkopen. Hoe dichter de aanschaf of levering bij het betaalmoment ligt, hoe kleiner de kans op betaalachterstand.’