CMO’s als PrimoNH, STAMM Drenthe, Palet Noord-Brabant, Spectrum Gelderland en CMO Groningen krijgen te maken met het geheel of gedeeltelijk schrappen van provinciale basissubsidies. PrimoNH startte zelfs een steunbetuigingsactie: ‘Ondersteuning van het welzijnswerk blijft nodig’.

Wettelijke plicht
CMO’s (Centra voor Maatschappelijke Ontwikkeling) hebben van oudsher een ondersteuningsfunctie voor het uitvoerende welzijnswerk, die ook in de Wet maatschappelijke ondersteuning is opgenomen als wettelijke plicht van de provincies. Daarnaast krijgen de CMO’s steeds vaker een planbureaufunctie waarbij ze provincie- en gemeentebesturen voorzien van kennis en advies op sociaal gebied (zoals: Sociale staat van Zeeland en ‘Groningse monitor brengt stand van zaken Wmo in beeld’).

Basissubsidie
Vooral de eerste taak staat in veel provincies ter discussie. De voorgenomen bezuinigingen op de ondersteuning van uitvoerend lokaal beleid zijn vanuit de adviezen van de commissie-Lodders (2008) wel verklaarbaar, zegt Eddie van Hierden. Hij is directeur van CMO Groningen en waarnemend voorzitter van CMOnet, de koepel van provinciale centra. Het provinciaal budget voor bijvoorbeeld CMO Groningen wordt per 1 januari 2013 gehalveerd van 1,8 miljoen naar 0,9 miljoen euro.

Marktaandeel
‘Dit betekent een bezuiniging op het structurele budget. Tegelijk wordt een nieuw sociaal fonds ingesteld, waar we weer aanvragen voor kunnen doen’, vertelt Van Hierden. ‘Van zo’n korting vallen we ook niet direct om, omdat we een veel groter aandeel uit de markt halen. We werken bijvoorbeeld voor gemeenten, in opdracht van Europa en voor diverse ministeries. Ook wij moeten meer een planbureau worden en minder uitvoerend welzijnswerk op lokaal niveau gaan doen.’

Prioriteiten
De verschuiving van ondersteuning van de lokale uitvoering naar planbureaufunctie, heeft de steun van Van Hierden. ‘De provincie Groningen heeft twaalf jaar meebetaald aan het uitvoerend werk op gemeentelijk niveau, terwijl het niet de eerste taak van de provincie is. Tegelijk gaan de nieuwe colleges in de gemeenten ook prioriteiten stellen en keuzes maken tussen asfalt, lantaarnpalen of opbouwwerk. Daar ben ik niet optimistisch over.’

Eigen beleid
De beleidsdrukte die de vierjaarlijkse wisselingen van het provinciebeleid met zich meebrengt, levert niet direct bijdrage aan de kwaliteit, vreest Van Hierden. ‘Het Huis van de Sport en Zorgbelang waren vroeger onderdeel van ons instituut, maar moesten een aantal jaren geleden zelfstandig worden. Nu wordt gesuggereerd om te onderzoeken of deze functies weer kunnen worden samengevoegd. Zo wil elke nieuwe provinciale staten weer eigen beleid voeren.’

Bevolkingskrimp
Bovendien is er veel aandacht nodig voor vergrijzing en bevolkingskrimp in grote delen van Groningen. ‘Bijvoorbeeld in een gemeente als De Marne –  met 10.000 inwoners verspreid over diverse dorpen en buurtschappen – dreigen sommige kernen een groot verzorgingshuis te worden. Hoe moet je daar straks voorzieningen als dorpshuizen, Wmo-loketten en gezondheidscentra in stand houden? Hoe moet je de leefbaarheid op peil houden? Of is dat een illusie? Het onderzoek en advies daarover is voor provincies en gemeenten op dit moment belangrijker dan dat wij cursussen organiseren.’