‘Ik vind de veerkracht van jeugdhulpverleners opvallend. Dit is een “contact” beroep. Zo ben je geschoold. Nu is je gevraagd zo min mogelijk op bezoek te gaan en moet je dat contact op een andere manier vormgeven.’ Als geestelijk vader van Garage 2020 en de JIM-aanpak heeft Levi van Dam zich de afgelopen jaren ontwikkeld als een opvallende vernieuwer van de jeugdzorg. Vernieuwing die in deze tijd hard én snel nodig is. Van Dam ziet ‘heel wat behandelaren’ snel de slag maken.

Aansluiten

‘Het is nu normaler om ook ’s avonds even via telefoon of online contact te hebben met een gezin. Dat vraagt flexibiliteit, maar het is super waardevol. Je krijgt andere informatie, je sluit meer aan bij de vraag en het ritme van dat gezin.’ Maar vanzelfsprekend is de overgang niet.

Echt anders

‘Een valkuil is dat je precies dat wilt doen wat je in je therapiekamer of op een andere plek ook deed. Maar het is een ander type contact. Gewoonlijk ben je bijvoorbeeld gewend dat je vijftig minuten hebt, met veel ruimte voor informeel contact, dat is nu echt anders.’ Van Dam wil maar zeggen dat je weliswaar de nood kunt voelen snel aan de slag te gaan, maar dat je moet blijven nadenken.

Camera

‘Je moet je er bijvoorbeeld bij beeldbellen van bewust zijn dat de ander ook de ruimte achter jou ziet. Hoe ziet die eruit? En ga jij een vraag stellen over wat jij via de camera van de ruimte achter je cliënt ziet?’ Van Dam vertelt over ZieJeWel, één van de onderdelen van een coronatoolbox die garage 2020 online heeft gezet. ZieJeWel is een ‘AVG-proof’ beeldbel-platform dat ze in een week hebben opgezet speciaal voor organisaties in de jeugdhulp, ‘waar nu al twintig organisaties gebruik van maken’.

Experiment

‘Maar we krijgen van hulpverleners bijvoorbeeld de vraag of het voor cliënten mogelijk is zichzelf tijdens het gesprek niet in beeld te zien. Die vinden dat soms vervelend. Dat proberen we nu op te lossen.’ De jeugdhulp is in een plotseling groot experiment terecht gekomen, vindt Van Dam.

Tweedeling

Bovendien is de veronderstelling dat iedere cliënt überhaupt kan beeldbellen onterecht. ‘Ik maak me zorgen over de digitale tweedeling die er echt is. Heel fijn dat online werken, maar ik hoor van collega’s terug dat hun cliënt slechts een oude Nokia heeft, of te weinig belminuten, of geen eigen kamer.’

Wijnflessen

Van Dam werkt met zijn collega’s momenteel aan een goede vervanging van het huisbezoek nu dat niet mogelijk is. ‘Als je een uur in een huishouden bent, zie je veel. Staan er lege wijnflessen, hangen er fotolijsten of kaarten, hoe ligt de tuin erbij, dat soort dingen. Dat mis je nu.’

Wearables

‘We willen iets ontwikkelen waardoor je wat je gewoonlijk in een uur ziet wanneer je daar bent, nu in een bestek van 24 uur mee kunt krijgen. Denk aan apps zoals g-moji, aan de data van wearables, aan bio-feedback. Het is nog toekomstmuziek hoor, en het brengt nieuwe dilemma’s met zich mee, maar je zoekt toch naar manieren waarop je het verlies van het huisbezoek op kunt vangen.’

Rek

Inventiviteit volop, de huidige situatie moet echter niet te lang duren. ‘Ik vind de lengte van deze lockdown zorgelijk. Sinds dinsdag weer vier weken erbij. Hoe groot is de rek? En niet alleen bij de doelgroep van de jeugdzorg. Ook bij professionals zelf. Die moeten nu én professioneel snel schakelen, creatief zijn én thuis, met kinderen, de boel draaiende houden. Vergeet dat niet. Ook als de lockdown straks voorbij is, denk dan aan mensen die hun problemen nu niet melden. De druk is hoog.’

Garage 2020 doet momenteel onderzoek naar de gevolgen van de corona-aanpak voor de jeugdzorg. Geïnteresseerd daar, mits je professional bent, aan bij te dragen? Klik dan hier >>