In tijden van schaarste en krapte wordt een mens creatief. Je leert te leven en werken met de dingen die er nog wél zijn. Dat geldt ook voor maatschappelijke en belangenorganisaties. Er komt een mo-ment dat je ertegen verzetten soms meer energie kost dan dat het oplevert. Dus als je meebuigt of meeveert, al is het maar een beetje, ontstaan vaak nieuwe kansen. Soms vinden organisaties een mogelijkheid om de crisis het hoofd te bieden en manieren om er toch voor de doelgroep te zijn, zij het in aangepaste of afgeslankte vorm.
Eind oktober bezocht ik een conferentie van Europese organisaties voor lesbiennes, homo’s, biseksuelen en transgenders (LHBT’ers). Daar werd me duidelijk dat men in andere landen allang deze pragmatische knop omgezet heeft. Sociale acceptatie? Nee. Geld? Nee. Goede lokale infrastructuur? Nee. Maar wel een potentieel aan vrijwilligers en een tomeloze energie om er ondanks alles toch iets goeds van te maken. Zo heeft een lesbische organisatie in Griekenland geen kantoor meer, maar functioneert het park als een prima alternatieve plek voor bijeenkomsten. En in Montenegro heeft de homo-organisatie nog nooit subsidie gehad. Zij werken al jaren aan hun zichtbaarheid dankzij een groep moedige vrijwilligers.
Anders dan in de Verenigde Staten of sommige andere Europese landen hebben in Nederland orga-nisaties en lokale overheden samen de verantwoordelijkheid voor ondersteuning en zorg van kwets-bare groepen. Maar ook hier dreigt de afbraak in het maatschappelijk veld. Om me heen zie ik voor-beelden waar de verandering al is ingezet. Een buddyproject voor LHBT-personen in een sociaal iso-lement of met een chronische ziekte stopte, omdat de subsidie ophield. Een enthousiaste groep vrij-willigers nam het project over. Zij doen wat zij altijd al deden, maar nu zonder vrijwilligersvergoeding en met een zelfgestuurd coördinatiepunt. Het was dát, of niets meer.
Is dit de oplossing? Nee, optimaal is de situatie niet. Vrijwilligers moeten niet als enige verantwoordelijk worden voor kwetsbare groepen. Maar in moeilijke tijden als deze is het goed om te kijken naar minimale alternatieven voor belangrijke activiteiten die anders verdwijnen. Dit soort crisismanagement op microniveau is nu hard nodig.
Houd vol, vecht tegen de stroom in!, wil ik roepen tegen al die organisaties, die nu zo hard gepakt worden. Jullie zijn voor kwetsbare mensen zo belangrijk. Ga door – desnoods in aangepaste of afge-slankte vorm. Dan blijft er een basis voor een stevig middenveld over waar vanuit we straks weer kun-nen opbouwen en uitbouwen.
Juul van Hoof is Senior Adviseur Emancipatie en Inclusie bij MOVISIE.
