Wat is er precies aan de hand?

‘Uit een uitvraag bij alle 26 regionale Veilig Thuis organisaties blijkt dat we sinds de eerste lockdown ongeveer 10 procent meer contactmomenten hebben gehad. Die stijging komt vooral omdat meer mensen bellen voor advies. Met andere woorden: het aantal contactmomenten steeg, maar het aantal meldingen van huiselijk geweld niet. Wat we echter wel merken, is dat de meldingen een stuk heftiger zijn. Het gaat steeds vaker om crisismeldingen, zoals buren die enorm gegil en geschreeuw horen of vrouwen die zwaar mishandeld in het ziekenhuis belanden.’

Maak je je zorgen over deze stijging van ernstig huiselijk geweld?

‘Absoluut. Escalaties van relationeel geweld kunnen enorme consequenties hebben. Het aantal incidenten van huiselijk geweld met dodelijke afloop is vorig jaar bijvoorbeeld ook toegenomen. Dat is echt zorgwekkend. In deze periode hebben we daarnaast veel minder zicht op mensen, zeker nu de lockdown verlengd is en er een avondklok wordt ingevoerd. We houden ons hart vast en roepen omstanders en professionals op om nog alerter  te zijn dan normaal.’

Is er ook goed nieuws?

‘Ik vind het erg positief dat er meer wordt gebeld voor advies. Dat laat zien dat mensen zich zorgen maken en bereid zijn om te helpen. Ik hoop dat dat zo blijft en dat mensen alert blijven op de signalen. Veilig Thuis is 24 uur per dag bereikbaar voor advies en hulp.’

Wat zijn de oorzaken van het stijgende aantal crisismeldingen?

‘Dat kunnen we (nog) niet met zekerheid zeggen. Na de lockdown is het dan ook heel belangrijk dat we deze periode goed evalueren. Maar we hebben natuurlijk wel ideeën over mogelijke oorzaken. De spanningen kunnen gemakkelijk hoog oplopen in deze tijden, door stress rondom thuiswerken, thuisscholing en het gebrek aan uitlaatkleppen. Dat zijn ontzettend lastige situaties. Als het al niet lekker liep in een relatie, kunnen we ons goed voorstellen dat de situatie in deze tijden snel escaleert.’

Door wie wordt er vooral gebeld?

‘Dat is heel wisselend. Buren, familie, sociaal werkers, slachtoffers zelf… Wat we graag zouden willen, is dat de plegers van huiselijk geweld ook contact met ons opnemen. Veilig Thuis geeft geen oordeel, maar wil simpelweg dat het geweld stopt. Daar kunnen we bij helpen.’

Wat kunnen sociaal professionals doen om huiselijk geweld te voorkomen?

‘Sociaal werkers zijn essentieel, zeker in deze tijd. Ze zijn de oren en ogen in de wijk, kunnen laagdrempelig contact maken, signalen herkennen en eerste ondersteuning bieden. Het is zo belangrijk dat ze daar in deze tijd gewoon mee doorgaan, lockdown of niet. Blijf dat dus doen: ga het gesprek aan, maak dat ommetje, laat weten dat je er bent voor mensen en dat je iets voor hen wilt doen. Dat is nu belangrijker dan ooit. Het is daarbij natuurlijk wel belangrijk om de veiligheidsmaatregelen in acht te nemen. Maak van te voren afspraken over het voorkomen van coronabesmetting als je ergens op bezoek gaat en draag je mondmasker. Maar blijf wel bij mensen langs gaan, want dat is jouw ingang om te zien hoe het met ze gaat. Sociaal werk is niet voor niets een cruciaal beroep; de preventieve werking van een hand uitreiken is essentieel in deze tijd.’

Wat moet er verder gebeuren?

‘Je ziet op kleine schaal al dat er veel initiatieven ontstaan voor kinderen en jongeren, die ervoor zorgen dat ze toch hun sociale contacten en uitlaatkleppen kunnen behouden. Ik hoop dat die trend zich doorzet. Daarnaast hoop ik dat kinderen zo snel mogelijk weer naar school kunnen. Dat is essentieel voor hun welzijn en ontlast de ouders. Als het om corona-gerelateerde redenen écht niet kan, dan is dat natuurlijk zo. Maar wees er alert op dat dit heel belangrijk is. We moeten ons goed realiseren dat spanningen in huishoudens tot hevige escalaties (en soms zelfs de dood) kunnen leiden. Dat laten de cijfers zien. Die alertheid mis ik nu een beetje.’