‘Heeft u ook informatie over werken in de zorg?’ Een

allochtone vrouw komt zelf op de stand van het Centrum voor Werk en Inkomen

aflopen. Eliane – zelf ook en herintreedster – vertelt haar dat ze zich kan

inschrijven bij het CWI. En dat ze verder zelf naar geschikte banen kan zoeken,

bijvoorbeeld via internet. ‘Oké,’ reageert de vrouw kortaf en loopt weer weg. Ze

blijkt al bij het CWI ingeschreven te staan. ‘Is ze boos?’ Eliane schrikt van de

reactie. ‘Sommige vrouwen denken dat het CWI wel werk voor ze zoekt, maar ze

moeten zelf actie ondernemen.’ Eliane meldt het voorval later bij voorvrouw

Karoline Snip. ‘Je kunt naam en telefoonnummer noteren, dan geven wij het door

aan het CWI. Die neemt vervolgens contact met haar op.’

Uit het vak

Winkelcentrum Dukenburg in Nijmegen is op donderdagochtend vooral

gevuld met winkelende moeders achter buggy’s. De oranje en witte ballonnen van

het CWI-team blijken een niet te omzeilen hindernis voor de moeders van de

kinderen. ‘Kent u het CWI?’ vragen Eliane en Fatma bijna terloops onder het

uitdelen van de ballonnen. Geen vrouw die een kort of langer gesprek uit de weg

gaat. De meesten kennen het CWI niet. Verschillende vrouwen roepen dat ze al

werken of dat ze hun handen vol hebben aan de kinderen. Het is juist deze groep,

vrouwen met kinderen, waar het – oude – kabinet het oog op heeft laten vallen.

Zij moet teruggelokt worden naar de arbeidsmarkt. Want vergrijzing en

openstaande vacatures maken de vraag naar arbeidskrachten groot, ook in de

toekomst.

Nijmegen bijt het spits af met een nieuw project om herintredende

vrouwen te werven: ‘Kom terug!’ Een team van zes vrouwen – zelf herintreders –

wordt ingezet om potentiële kandidaten voor de arbeidsmarkt op straat aan te

spreken. Dat gebeurt op plaatsen waar vrouwen veel komen: winkelcentra, markten,

speelplaatsen, buurthuizen, scholen. ‘We merken dat herintreders op een bepaalde

manier aangesproken moeten worden,’ verklaart projectleider Sandra Stoffels van

de gemeente Nijmegen. ‘Die vrouwen zijn vaak heel onzeker over hun capaciteiten

en mogelijkheden na jarenlang thuis zitten. Onze herintreedsters van het team

kunnen uit eigen ervaring met hen spreken over problemen die je tegen kan komen

als je weer aan het werk wilt. Over hoe je kinderen en werktijden met elkaar

kunt combineren, over bijscholingsmogelijkheden als je al langere tijd uit je

vak bent.’

Het CWI Nijmegen heeft, samen met de gemeente, zich een aantal doelen

gesteld voor de – nieuw te bemiddelen – groep. Officieel gaat het om

niet-uitkeringsgerechtigde (her-) intredende vrouwen. Binnen een jaar wil het

CWI 1500 herintreedsters inschrijven en 250 van hen moeten in een

bemiddelingstraject zijn genomen. Verder dienen ook zo’n tweehonderd moeilijk te

vervullen vacatures in de regio een arbeidskracht te krijgen. De sectoren

waarvoor wordt geworven zijn: gezondheidszorg en thuiszorg, detailhandel en

zakelijke dienstverlening. Volgens cijfers van het CBS is twintig procent van de

vrouwen die thuis zijn potentieel herintreder. Sandra Stoffels: ‘Als je naar de

absolute cijfers kijkt gaat het om grote aantallen: in Nijmegen spreken we dan

over ruim tienduizend van de vijftigduizend niet-werkzame vrouwen. In onze regio

heeft 51 procent van de vrouwelijke beroepsbevolking betaald werk, 49 procent

heeft op dit moment geen betaalde baan.’

Hobbels nemen

‘Turkse?’ Teamvrouw Fatma glimlacht herkennend naar de allochtone jonge

vrouw achter de buggy. ‘Nee, Marokkaanse,’ lacht ze terug. Ze werkt al fulltime

in de thuiszorg, maar de informatiefolders van het CWI wil ze wel meenemen. Voor

haar zus. Eliane staat ondertussen te praten met een vrouw achter een

winkelwagentje. Ze doet vrijwilligerswerk en dat wil ze graag blijven doen, want

dat vindt ze wel zo vertrouwd.

‘De meest gestelde vraag is: ‘waar kan ik mijn kind laten als ik ga

werken?,’ zegt teamvrouw Eliane. Het blijkt voor veel vrouwen heel moeilijk de

beslissing te nemen om te gaan werken. De kinderen moeten een veilige opvangplek

hebben. ‘Vrouwen zijn vaak erg onzeker en denken dat werkgevers hoge eisen

hebben, of dat ze zelf een te lage opleiding hebben, te oud zijn of te lang niet

hebben gewerkt. Ik herken veel verhalen en kan daar ook op inspelen. Ik ben

nieuwsgierig naar wat ze willen. Vrouwen zijn over het algemeen nieuwsgierig

naar wat wij hier staan te doen. We verleiden ze om aan het werk te gaan.’

Belangrijk is om met de vrouwen op straat in gesprek te komen. Dat

betekent geen agressieve werving à la Veronica, maar een persoonlijke

benadering. ‘Wij staan er met banen, dat is al heel positief’, verklaart

Karoline Snip, voorvrouw van het CWI-team. ‘Wij spreken de vrouwen aan op hun

capaciteiten. Ze krijgen het gevoel: ‘er wordt een beroep op ons gedaan’. Voor

verschillende vrouwen is zo’n gesprek met het team een eye-opener. Ze speelden

wel eerder met de gedachte weer te gaan werken, maar wisten niet hoe dat aan te

pakken.’

Vrouwen willen vooral leuk werk, volgens projectleider Sandra Stoffels. Er

moet thuis veel georganiseerd worden en financieel gaat er vaak nogal wat af als

vrouwen gaan werken. Er moet kinderopvang komen en de belasting wordt hoger.

‘Dus je moet best wat hobbels nemen om weer aan het werk te gaan. Vrouwen willen

het liefst dicht in de buurt werken, zodat het werk goed te combineren is met de

opvang thuis. Flexibele werktijden zijn belangrijk en werkgevers zullen

herintredende vrouwen daarin ook steeds meer tegemoet moeten komen.’

Dat gebeurt ook volgens de directeur van het CWI Nijmegen, Cees

Bouwhof. ‘Een callcenter heeft een ruimte gehuurd in een basisschool. Binnen een

dag waren de arbeidskrachten geregeld.’ Maar het gebeurt mondjesmaat. Werkgevers

zullen volgens Cees Bouwhof toch meer moeten buigen voor de wensen van

herintreders. ‘Bijvoorbeeld als het gaat om flexibele werktijden. Als je in de

thuiszorg vast houdt aan contracten van minimaal 13 uur, kom je niet ver.

Herintreedsters willen zelf bepalen hoeveel uur per week ze werken en op welk

tijdstip ze dat doen. Dus spreek een vast aantal uren af, geef ze een adres in

de wijk waar ze wonen en ze regelen het zelf met de cliënt. Bij de thuiszorg in

Nijmegen gebeurt dat inmiddels en het werkt uitstekend.’

Consulentfunctie

Het is volgens het CWI en de projectleiding nog te vroeg iets over de

resultaten van het initiatief te zeggen. Bij het CWI hebben zich in het eerste

half jaar vierhonderd vrouwen gemeld, maar onduidelijk is wat de invloed van de

wervingscampagne is. Volgens de wervende teamvrouwen op de straat zijn er wel

verbeteringen mogelijk. Vrouwen die contact opnemen met het CWI zouden

bijvoorbeeld intensiever gevolgd kunnen worden. Maar dat kost veel werk.

Karoline Snip: ‘We hadden een paar weken geleden een aantal vrouwen die direct

in de thuiszorg aan de slag wilden. Ze moesten een paar weken wachten op een

cursus en dat duurde ze te lang. Die zijn na zes weken afgehaakt. Ze hebben geen

uitkering, ze hoeven niet per se te werken.’

‘Ons uitgangspunt is: werk voor inkomen,’ stelt CWI-directeur Cees

Bouwhof. ‘Dat betekent bijvoorbeeld dat een student, die bij ons binnenkomt om

een uitkering aan te vragen, te horen krijgt: ‘je kunt gelijk aan het werk, in

de horeca of in de zorg’. Herintreders krijgen geen uitkering, dus je ontkomt er

niet aan dat zij hier vrijwillig komen om aan de slag te gaan. Het CWI moet hen

de mogelijkheden laten zien door de arbeidsmarkt zo transparant mogelijk te

maken. Zó, dat vrouwen geïnteresseerd raken. Dat betekent overigens ook dat het

CWI de werkwijze moet aanpassen. De organisatie is gericht op het bemiddelen van

mensen met een uitkering. Dan is er een stok achter de deur. Als iemand namelijk

zijn sollicitatieplicht niet nakomt, kan hij een korting op de uitkering

krijgen. Herintreders melden zich vrijwillig en dat betekent dat het CWI meer

een consulentfunctie krijgt. Bovendien, mensen die minder dan 12 uur willen

werken worden nu door het CWI niet bemiddeld. Dat moet dus anders.’/Caroline

Stam