Een crisiskaart is een document dat opgevouwen kan worden tot het formaat van een bankpas. In het document kan een cliënt omschrijven hoe een psychische crisis er bij hem of haar uitziet, wat hulpverleners vooral wel of niet moeten doen, welke wensen die cliënt heeft en wie contactpersonen en behandelaars zijn. Wanneer een cliënt zelf, vanwege bijvoorbeeld een crisis, niet meer in staat is zelf letterlijk de regie te voeren, weten hulpverleners en omstanders toch hoe te handelen volgens de wensen van de cliënt.

Traumatische ervaring

‘In mijn gemeente bestaat de crisiskaart nog niet, als dat wel het geval was, was anders misschien anders gelopen. Want hoe goed ik alles ook heb geprobeerd te regelen, onder andere door verklaringen bij de huisartsen in mijn woonplaats te deponeren, er is niet naar gekeken toen het nodig was. Zelfs tijdens mijn opname is hierover geen contact geweest. Het had mij sowieso 5 dagen van de 6 dagen separatie of zelfs de gehele opname kunnen besparen, indien ik de beschreven medicatie ook had gekregen. Een groot deel van deze traumatische ervaring had mij en mijn omgeving bespaard kunnen blijven. Ik ervaar dit als gemiste kansen en wil er voor vechten dat de communicatie tussen de hulpverlening, het uitvoerings-apparaat ( zoals de agenten ) en de cliënten, liefst samen met familie, wordt verbeterd.’ Dat zegt ervaringsdeskundige Henriëtte aan de Stegge over de meerwaarde van de crisiskaart.

Decentralisatie

De aanwezige sociaal werkers op het Jaarcongres Zorg+Welzijn geven aan zeker ook de meerwaarde van de crisiskaart te zien. Na de decentralisatie krijgen bijvoorbeeld welzijnswerkers steeds meer te maken met verwarde personen, maar ze weten niet altijd goed hoe ze hen kunnen helpen. De crisiskaart is hier een mooi middel voor.

Lotgenoten

Er zit echter wel een ‘maar’ aan, zegt een dame uit het publiek. ‘Mensen zijn eigenwijs, hoe motiveer je ze om een crisiskaart te maken?’ Anthony van ’t Einde, ervaringsdeskundige, weet het antwoord. ‘Als ik in 2003 al een crisiskaart had gehad, had dit me misschien wel tien opnames kunnen besparen. Wanneer ik lotgenoten tegenkom in de kliniek, probeer ik hen dan ook te motiveren om ook een crisiskaart te nemen. Natuurlijk kun je het iemand niet door de strot duwen, maar attendeer mensen die er iets aan kunnen hebben in elk geval wel op.’

De politie stopt per 1 januari 2017 met de opvang van verwarde personen. Dat is al langer bekend. Maar we zijn hier eigenlijk niet klaar voor. Sjef Czyzewski, bestuursvoorzitter van GGZ-instelling Antes: ‘Er moeten veranderingen tot stand gebracht worden in de financiering van de ggz en dat gebeurt nog niet. Lees meer >>

Preventie

Het maken van een kaart is intensief. Samen met een consulent crisiskaart moet een cliënt terugdenken aan een eerdere crisis om zo de juiste gegevens op de kaart te kunnen zetten. Hoe gedraag je je? Waar ben je bang voor? Welke stoornis heb je? Wat moet je omgeving vooral wel en niet doen? Wie is je vertrouwenspersoon? Ondanks dat het best heftig is om hier zo diep op in te gaan, is Van ’t Einde er zeker van dat de crisiskaart hem goed doet. ‘Dat ik de kaart altijd bij me heb, helpt echt. Ik voel me er beter door, het is een stukje preventie.’

Aanjaagteam Verwarde Personen

Volgens Poland blijft het succes van de crisiskaart niet beperkt tot een goed gevoel. ‘Uit de praktijk blijkt dat als mensen gaan nadenken over een eerdere crisis, een nieuwe crisis uitgesteld of voorkomen kan worden en dat het dal van een eventuele nieuwe crisis minder diep is.’ Daarnaast is het voor hulpverleners en politieagenten ook prettig als een cliënt een crisiskaart bij zich heeft. ‘Op dit moment is de politie vaak als eerste aanwezig bij een crisis. We krijgen nu teruggekoppeld dat als agenten een crisiskaart vinden,  ze daar erg blij mee zijn. Ze weten dan bijvoorbeeld wie ze moeten waarschuwen, wat ze wel en niet moeten doen en welke medicatie nodig is. Daarnaast is het aanjaagteam Verwarde Personen ook te spreken over de kaart, zij bevelen het gebruik daarvan ook aan.’ 

Hoe geven we mensen met ernstige psychiatrische problemen een zo zelfstandig mogelijk leven? Praat erover mee op het Congres Verwarde Personen op dinsdag 4 oktober >>